Latteden Borsaya Yazılar

Hisse senedi yatırımcılığında ödediğimiz ücret ve komisyonlar çok fark edilmese de toplam yatırım getirisini etkileyecek boyutlara ulaşabiliyor. Çünkü bunlar tasarruf ettiğimiz ama “ne yazık ki” yatırıma dönüşmeyen, aracılara giden paralar.

Ben de 2017 yılında koyduğum ilk hedeflerde olduğu gibi 2018 yılındaki hedeflerime de daha düşük komisyon ödemek üzere aracı kurum değiştirme hedefi koymuştum.

Fakat Warren Buffett’ın 2001 mektubunda dediği gibi “Yağmurun yağacağını tahmin etmek işe yaramaz, gemi yapmak gerekir.” kuralını ihmal ettim. Yani kısaca tembellik edip bu konuda hiçbir şey yapmadım.

Ne yazık ki kendi çapımda çok yüksek bir komisyon ödemeye devam ediyorum.  Üç kere sözleşme gönderdiler, üçünde de bir şekilde imzalayıp gönderemedim.

Bu yazıda ne kadar ücret ve komisyon ödediğimi inceleyeceğim ve daha sonra da bundan kaçınmak için neler yapabileceğime bakacağım.

Hadi başlayalım.

ID-100544925
2018 Yılında Ödediğim Ücret ve Komisyonlar

Hisse Senedi Yatırımı

Geçenlerde Lou Simpson’un sözlerini araştırırken ünlü yatırımcının bir röportajına rast geldim.

Kendisi Warren Buffett’ın servetini kazanmasında büyük pay sahibi olan araç sigorta şirketi GEICO’nun hisse senedi yatırımlarını yöneten kişi olarak biliniyor. Hatta yaşlılıktan işi bırakana kadar Warren Buffett’ın yedeği olarak belirlenmişti. Fakat Buffett’tan önce işi bırakıp emekliye ayrıldı.

Uzun vadeli yatırım yapan eski toprakların her bilgi kırıntısına ihtiyacımız var. Bu yüzden çok bilinmeyen bu değer yatırımcısının röportajını çevirmeye karar verdim.

İsteyenler için Lou Simpson’un Kellogg Insight’ta yayınlanan röportajının İngilizce orjinalini buraya koyuyorum. 

Hadi başlayalım.

Ünlü Yatırımcılar

Piyasa zamanlaması (market timing) her yatırımcının rüyalarını süsleyen ve %99’umuzun (itiraf etsek de etmesek de) yapmaya çalıştığı bir eylemdir. Düşükken alıp yüksekten satmak, piyasa düşerken dışarıdan izlerken tüm yükselişlerde içinde olmak… Ne güzel olurdu değil mi?

Hangimiz şu sözleri işitmedik ki?: “Biraz daha düşsün alacağım, seçim geçsin alacağım, eğer şu olursa satacağım, kriz geliyor dışarıda durmak lazım.”

Ya da biraz daha genişletelim: “2008 krizinin en dibinde şu hisse senedini alsaydın şimdi köşe olmuştun. 2001 krizinde şu kadar lot hisse senedi alsaydın şimdi Hawai’de sörf yapıyordun vs vs.”

Ama bakın Vanguard Yatırım Fonlarının kurucusu John C. Bogle bu konuda ne diyor:

Piyasa tepedeyken satmak ve dipteyken almak çok güzel olurdu fakat 55 yıllık iş hayatımında sadece bunun nasıl yapılacağını bilen birini değil, bunun nasıl yapılacağını bilen birini tanıyan birini de görmedim.

Ya da Peter Mallouk:

Bütün kariyerim boyunca, kişisel olarak tam tepedeyken piyasadan çıkıp, en dipten piyasaya giren bir yatırımcı görmedim. Bir kez bile… Ve, bunu yapanın sürekli olarak tekrar etmesi gerekir. Profesyoneller bile bunu yapamazken, kankanızın bunu yapabileceğini mi düşünüyorsunuz? İstatistikler, olasılıklar ve ortak akıl bunun olamayacağını söylüyor.

Yani dostlar bir daha piyasa zamanlaması ile ilgili bir şey duyduğunuzda aklınıza ünlü yatırımcıların sözleri gelsin.

Bir müjde vererek başlayayım. ‘Çoğumuz yaptığımız günlük piyasa tahminlerinde yanılacağız. Her sene sürekli haklı çıkanların oranı ise %0,000000001’i geçmeyecek. Ahım şahım yorumcularınki bile…

Hadi başlayalım.

ID-100398342
Piyasa Zamanlaması İlgili Ünlü Yatırımcı Sözleri

Hisse Senedi Yatırımı Ünlü Yatırımcılar

Millionaire Next Door (Yandaki Milyoner) iki araştırmacının Amerika’daki milyonerler hakkında uzun yıllar boyu yaptıkları anket ve odak grubu çalışmalarına dayanıyor.

En başta bizim gibi, onlar da lüks arabalara binenlerin, en pahalı takım giyenlerin milyoner olduklarını düşünüyorlar. Kafalarındaki zengin algısı lüks yaşayıp pahalı şeyler alanların serveti olduğu yönünde.

Fakat sonradan araştırmalarda anlıyorlar ki milyoner olmak için çok kazanmak yani iyi saldırı yapmak yetmiyor. Aynı zamanda çok iyi de tasarruf etmek ve yatırım yapmak yani savunma yapmak gerekiyor.

Bu çok kazanan insanların saldırıları iyi fakat tasarrufları olmadığı için para biriktiremiyorlar.

Asıl milyonerler ise çok kazanmasalarda, çok birikim yapan ve her zaman kazandıklarından daha az harcayan insanlardan çıkıyor. Pahalı muhitte oturmuyorlar ve indirim marketlerinden alışveriş yapıyorlar. Pahalı arabaları yok ve basit bir yaşam sürüyorlar.

Ayrıca finansal bağımsızlığını kazanmış insanların aynı yaşta olup kazanamayanlara göre daha mutlu olduklarını keşfediyorlar.

Şimdi size bu araştırmaların yapıldığı Millionaire Next Door (Yandaki Milyoner) hoşuma giden sözleri paylaşacağım.

Hadi başlayalım.

ID-100243558
Millionaire Next Door (Yandaki Milyoner) Kitabından Yatırım ve Tasarruf Sözleri

Finansal Özgürlük Kitap İncelemeleri

Temettü Emekliliği Projesi’nin en büyük düşmanı temettülerin kesilmesi ya da azaltılmasıdır. Düşünsenize, erkenden finansal özgürlüğünüzü kazanmışsınız, kendinizi erken emekli edip Bodrum’a yerleşmişsiniz. Keyifler gıcır, soğanın cücüğünü yiyorsunuz. O da ne! Ortak olduğunuz bir şirket temettüyü kesiyor. Emekli maaşınızın bir kısmı gidiyor.

Tabii ki her durumda temettü kesintisi kötü bir şey değildir. Hatta bazen iyi bile olabilir. Fakat hangi durumlarda kötü, hangi durumlarda iyi olduğunu bilmemiz gerekir. Yani Charlie Munger’in dediği gibi: “Bana sadece nerede öleceğimi söyleyin. Böylece bir daha oraya gitmem.”

Bu blogu uzun zamandır takip edenler bileceklerdir. Ben şu ana kadar iki tane temettü şirketimde bu durumla karşılaştım. Bir tanesi HEKTS’tı. Diğeri de CIMSA. O zamanlar temettü gelirlerimi baya düşürmüşlerdi.

İkisinin de temettüyü azaltma ve kesme nedenleri birbirinden farklı olduğunu da belirtmeliyim. Yatırımcı olarak bu olaylara vereceğim tepkiler de farklı olmalı.

Şimdi temettü kesme/kısma sebeplerini ayrıntılı olarak inceleyeceğim ve size kendi yaşadığım olaylardan örnekler vereceğim. Böylece belki öleceğimiz yeri öğrenir ve oraya hiç gitmeyiz.

Aylar önce yapmam gereken bir otopsiye ancak fırsat bulabildim.

Hadi başlayalım.

puzzle-210791_1920
Temettü Kesildiği Durumlar ve Örnekleri

Hisse Senedi Yatırımı