Herkese selamlar.
Okuma yaparken bazen ilginç şeyler karşıma çıkıyor. İlgimi çeken şeyleri sizlerle de paylaşmaya çalışıyorum. Bu seferki konumuz Fransız ekonomist Frédérick Bastiat’ın yazdığı “Mum Üreticilerinin Dilekçesi” isimli bir mektup.
Serbest piyasa ekonomisini savunan Bastiat korumacılıkla dalga geçmek için mum üreticilerinin ağzından hükümete dilekçe yazarak ironik bir çağrıda bulunuyor.
Önce biraz Frédérick Bastiat’tan bahsedelim. Sonra da mektubun özetini yazalım.
Hadi başlayalım.
Frédérick Bastiat Kimdir?
1801 yılında Fransa’da doğmuş, 1850 yılında 49 yaşında hayatını kaybetmiş yazar, düşünür ve politikacıdır.
Aynı zamanda hayatının son zamanlarını faizin sıfıra düşürülmesini ve devletin ekonomiye müdahale etmesini savunan düşünürlerle mücadele ederek geçirmiş bir ekonomisttir. Özellikle kendini anarşist olarak tanımlayan Pierre -Joseph Proudhon ile mektuplaşmaları çok ünlüdür.
Bastiat’ın ekonomik düşüncesi, klasik liberalizmin temel prensiplerine dayanıyor. Ona göre, ekonomik faaliyetler serbest piyasa koşullarında, bireylerin kendi çıkarları doğrultusunda karşılıklı anlaşmalarla gerçekleşmelidir. Devletin müdahalesi ise mümkün olduğunca sınırlı olmalıdır. Bu düşünce, serbest piyasa ekonomisinin ve bireysel özgürlüğün önemini vurgular.
İki önemli eseri var. Bir tanesi “Economic Sophisms” , diğeri de “The Law”. Türkçeye çevirileri var ama daha okumaya fırsatım olmadı. Bu kitaplarda yazar hükümetin temel rolünü ve sınırlarını tartışıyor. Ona göre, hükümetin asıl görevi bireylerin yaşam, özgürlük ve mülkiyet haklarını korumaktır. The Law adlı eserinde doğal haklar ve hukukun önemi vurgulanır.
Bastiat’ın eserleri serbest piyasa ekonomisi savunucularının dayanak noktalarından birçoğunu oluşturuyor.
Şimdi yazımızın konusuna gelelim.
Candlemakers Petition (Mum Üreticilerinin Dilekçesi)
Fransız ekonomist Frédéric Bastiat, “Candlemakers’ Petition” adlı mektubunun konusu, mum üreticileri sendikasının ağzından güneş ışığının mum sanayisine karşı “haksız rekabete” sebep olduğu iddiasıyla alaycı bir dille kaleme aldığı dilekçeden oluşur.
Mektubun kurgusu, gerçekte var olmayan bir “mum üreticileri sendikası”nın, güneş ışığının ticaret üzerindeki olumsuz etkileri nedeniyle hükümete bir dilekçe sunması üzerine kuruludur.
Mum üreticileri, güneşin bedava olarak sağladığı ışığın, mumlarının satışını olumsuz etkilediğini ve bu durumun adil olmadığını iddia ederler. Bu nedenle, güneş ışığının kontrol altına alınması ve mum endüstrisinin korunması için çeşitli önlemler alınmasını talep ederler. Bu önlemler arasında, gündüz evlerde perdeleri kapalı tutmak, evde güneş alan her deliği kapatmak, güneş ışığını engelleyen bulutlar yaratmak gibi absürt önerilerde bulunurlar.
Böylece mum sanayi gelişecek, insanlara istihdam sağlanacak, devlet daha fazla vergi toplayacak ve refah artacaktır. Alınacak çok basit önlemlerle güneş ışığının sebep olduğu haksız rekabet ortadan kaldırılırsa ekonomik mucizeler yaratılacaktır:)
Bastiat, bu absürt talepleri kullanarak korumacı ticaret politikalarının mantıksızlığını ortaya koymaya çalışır. Ona göre, güneş ışığının doğal ve bedava bir kaynak olması, onu kullanmanın veya ticaretini yapmanın engellenmesi gerektiği anlamına gelmez. Aksine, doğal kaynaklar serbestçe kullanıldığında, toplumun genel refahını artırır ve ekonomik büyümeyi teşvik eder.
Mektup her ne kadar gülünç bir dille yazılmış olsa da asıl amacı, korumacı ticaret politikalarının ekonomik gelişmeye zarar verebilecek mantıksızlığını ve halkın genel refahını azaltabileceğini vurgulamaktır.
Günümüzde yaşadığımız bazı sorunların 200-300 yıl önce de yaşandığını görmek beni üzse de böyle bir mektubu keşfetmek bir yandan da beni mutlu etti. Ekonomik mücadele, çıkar çatışması hiç bitmiyor, bitmeyecek de.
Mum üreticileri yeterince güçlü olsalardı belki güneşi bile engelleyebilirlerdi:) Kim bilir. Belki İstanbul’a gelmelilerdi:)
Bir mum üreticisi gider başkası gelir ama bilek güreşi hiç bitmez.
Şimdilik benden bu kadar.
Saygılar.
Candlemakers Petition’ın orijinaline burayı tıklayarak ulaşabilirsiniz.
İlk Yorumu Siz Yapın