2023 Yılında Okumaktan En Çok Keyif Aldığım 3 Kitap

Herkese selamlar.

2023 yılı biterken okumaktan en çok keyif aldığım üç kitabı ve bunlardan öğrendiğim şeyleri kısaca sizlere paylaşmak istiyorum.

Bunlardan ilki ünlü bir poker oyuncusu olan Annie Duke’nin yazdığı “Bahse Var Mısın” İngilizcesi ile “Thinking in Bets”.

İkincisi William Green’in yazdığı “Richer, Wiser, Happier (Daha Zengin, Bilge ve Mutlu).

Üçüncüsü ise eski bir asker olan Jocko Willink’in yazdığı “Disiplin Eşittir Özgürlük, Talimname” (Discipline Equals Freedom, Field Manual).

Hepsi bana çok şey kattı. Umarım size de katar.

Hadi Başlayalım.

Bahse Var Mısın? – Annie Duke (Thinking in Bets”

Aslında her şey Howard Marks’ın verilen karar ve sonuçları arasındaki ilişkiyi irdelediği makaleleri okumamla başladı. O makaleler beni Nassim Nicholas Taleb’in Türkçe’ye “Aldatıcı Rastlantısallık” olarak çevrilen “Fooled by Randomness” kitabına götürdü. Howard Marks kitabı anlatırken “iyi bir fikir ancak bu kadar kötü anlatılır” demişti. Gerçekten de dili çok karmaşık bir kitaptı. Sanki o kadar önemli bir şey anlatıyorum ki okuyan herkes anlamasın der gibiydi. Fakat anlatılan şey üzerinde çalışmaya ve derinlemesine araştırmaya değerdi.

Taleb kısaca verdiğimiz kararın kalitesini sonucuyla yargılayamayacağımızı söylüyordu. Bazen iyi kararlar kötü sonuçlar, kötü kararlar iyi sonuçlar doğurabilir. Hiç olmaz denilen şeyler olur, kesin olur denilen şeyler olmaz.

Howard Marks ve Nassim Nicholas Taleb’den öğrendiklerim de beni Annie Duke’e getirdi. Annie Duke, eski bir poker oyuncusu. Bu alandaki en iyi kadın oyunculardan da biri. Bu işte çok iyi yerlere gelip, önemli turnuvalarda birincilikler elde ettikten sonra karar verme yönetim alanlarında danışmanlık vermeye ve kitap yazmaya başlamış.

Poker ve işlem temelli yatırım yapmak arasında büyük benzerlikler var. Sonuçta hepsinde, sınırlı sayıda bilgi ile o an içinde karar vermemiz gerekiyor. Kitapta savunulan fikre göre hem yatırımcılıkta hem de pokerde başarılı olmak için o anki sınırlı bilgi ile başarı olasılığımızı yükseltecek kararlar vermeliyiz ve bu kararları iyileştirmek üzere geriye dönük çalışmalar yapmalıyız. Bunu da sonuçtan bağımsız olarak yapmalıyız. Böylece kötü kararın bizi boşu boşuna kibirle doldurmasından ve ileride daha hesapsız riskler aldırmasından kaçınmış oluyorsunuz.

Aynı şekilde iyi bir kararın sonucunda kaybettiğinizde de o kararı almayı bırakmıyorsunuz. Çünkü eninde sonunda, kazanma olasılığınız %50’den fazla olduğunda sonuçlar lehinize olacaktır.

Hayat poker oyunu gibidir, satranç değil.

Annie Duke

Her kararın sonucu, içerisinde şans öğesini de barındırır. Yani %80 doğrulukta bir karar verdiğinizde %80 başarılı olursunuz ama %20’de başarısızlık olasılığınız vardır.

Uzun vadede bu kalitede kararlar vermeye devam ederseniz, başarı şansınız %80’a doğru yakınsar. Kumarhanelerde şans %51’e %49 kasa lehinedir. Bu da kumarhanelerin para kazanması için yeterlidir.

Bu yüzden karar verirken bunlara olasılık değerleri vermek ve bunu yaparken de olabildiğince tarafsız olmak çok önemlidir.

Eksik bilgi ile sonucu kesin olmayan karar verdiğimiz ve çok sayıda olası sonuçla karşı karşıya olduğumuz bu dünyada Annie Duke’ün bu kitabını mutlaka okumanızı tavsiye ederim.

Kitap sonlara doğru biraz tekrar etse de bu bakış açısı değişimi bana çok şey kattı. Size de katacağından eminim.

Richer, Wiser, Happier – William Green

Richer, Wiser, Happier (Daha Zengin, Mutlu ve Bilge) daha Türkçe’ye çevrilmemiş, çok önemli yatırım kitaplarından bir tanesi. Bu yüzden kitabı iki bölüm halinde sizlere tanıtmıştım. Yakında Türkçe’si de çıkacaktır. Böyle bir kitabın çevrilmeden kalacağını düşünmüyorum.

Daha ayrıntılı okuma için blog yazılarına bakabilirsiniz:
– Birinci Bölüm
– İkinci Bölüm

Borsada para bir şekilde kazanılıyor. Önemli olan sürdürülebilir şekilde uzun yıllar boyunca sağlığını, aklını, ruhunu ve değerlerini kaybetmeden bunu başarabilmekte.

Çok paranız olmuş ama tik sahibi olmuşsunuz, değerlerinizden feragat etmişsiniz, ruh ve beden sağlığınızdan olmuşsunuz neye yarar.

“Kendini kandırmaktan daha kolay hiçbir şey yoktur. Bir insan ne dilerse, onun gerçek olduğunu düşünür.”

Demosthesenes

Peki parayı bir şeyler kaybetmeden kazanmak için nereye bakmalıyız? Tabiki daha önce bunu başarmış ve halen de başaran insanların nasıl yaptıklarına.

İşte William Green bize bunu ilk elden gözlemleme imkânı veriyor. Klasik yatırım kitaplarının aksine, işin ruhuna dokunuyor. Bu da okumayı çok keyifli hale getiriyor.

Bölümler arasında Charlie Munger’dan hayat dersleri alırken, Sir John Templeton’un akıl sağlığını nasıl koruduğunu ve karşıt yatırım için gereken cesareti nereden bulduğunu öğreniyorsunuz.

İşin hem psikolojisini hem de yatırım mantığını anlatan daha iyi bir kitap şimdiye kadar okumamıştım.

Bu yüzden kütüphanelerde bu kitabın mutlaka olması gerektiğini düşünüyorum.

“Disiplin Eşittir Özgürlük, Talimname” (Discipline Equals Freedom, Field Manual) – Jocko Willink

Hayatım boyunca zorluklardan kaçtım. Hep kolay olanı seçmeye çalıştım.

Mesela matematiği sevmediğim ve yapamadığımı (yapamayacağımı) düşündüğüm için yüksek lisansta tedarik zinciri okurken derslerde matematiğin en az yer aldığı okulu seçtim. Daha bunun gibi bir çok olayda rahatımı ön planda tutup, kolay olana yöneldim. Herkesin de böyle olduğunu düşünüyordum.

Fakat bu konuya bakış açım Ummanlı bir asker olan sınıf arkadaşımın bir dersten kalması ve inatla tez konusunu bu zorlandığı dersten seçmesi oldu. Ben olsam tezimi bana en kolay olan dersten yazardım. Bu yüzden bu davranışı bana saçma gelmişti. Ama tabii nedenini sormadan da edemedim. Verdiği cevap beni uykumdan uyandırdı: Hatırladığım kadarıyla “Bu konuda başarısız olmamam gerekiyordu, bu yüzden hatamın sütüne gidip bu konuyu derinlemesine öğreneceğim” gibi bir şey demişti. Tezi yazdı, konuyu öğrendi, zayıflığını giderdi ve tezinden çok yüksek not aldı.

O zamandan beri askerlerin disiplini, kendilerine hakimiyeti gibi konular ara ara aklıma geliyordu.

Sonra eşim bir yayında dinlediği Jocko Willink’den bahsedince, kitabını okumak farz oldu.

Kitap bir askerin hayatla nasıl mücadele ettiğini ve sizin bunu nasıl uygulayabileceğinizi anlatıyor.

Korku, tembellik, bezginlik ya da umutsuzluk hallerinden disiplin yolu ile nasıl kurtulabileceğinizi, kısacası nasıl ilerleyebileceğinizi size uygulamalı olarak gösteriyor.

Aynı zamanda uyku, egzersiz, dövüş sporları gibi konularda da tavsiyeleri var.

Benim çok hoşuma giden, her zaman okuduklarımdan farklı bir kitaptı. Fırsatını bulursanız okumanızı tavsiye ederim.

Toparlarsam

Yatırım sadece para kazanmaktan ibaret değil. Aynı zamanda ruhsal ve fiziki sağlığını korurken kendine sürekli yeni şeyler katman gereken bir oyun.

Bu oyundaki en büyük rakibimiz de kendimiziz. Kitaplar da bu konudaki en büyük yardımcılarımız.

2024 umarım kitaplara daha çok eğildiğim bir yıl olacak.

Son olarak sizin 2023 yılında okumaktan en çok keyif aldığını kitaplar hangileri? İlla yatırımla ilgili olmasına gerek yok. Güzel önerileriniz varsa duymak isterim. Okuyacak güzel kitaplara her zaman yer var.

Saygılar.