Herkese selamlar.
Çok zor bir yılı geride bıraktık diye söze başlamak geçti aklımdan. Sonra 2020 sonunda yazdığım portföy durumuna da aynı şekilde başladığımı fark ettim.
Borsa yatırımcısının yolu zorluklarla dolu. Özellikle de bizim gibi gelişmekte olan ülke borsalarında işimiz çok daha zor. Portföy günlük dolar bazlı %20 aşağı yukarı oynayabiliyor. Ama başarılı olmak imkansız değil. Zaten tasarruf ve yatırımdan başka şansımız da yok. Bunun için ve buna rağmen yolumda yürümeye ve finansal özgürlüğümün peşinde koşmaya devam edeceğim.
Bunu yaparken de en iyi dostum bileşik getiri olmaya devam edecek. Bileşik getirinin (bilginin, paranın ve zamanın) bize yardımcı olmasını istiyorsak zinciri koparmadan en iyi yaptığımız şeyi yapmaya devam etmeliyiz diyerek yazıya başlıyorum.
Zor Bir Yılın Ardında
Ülkemizde olan şeylerin hızına yetişemiyorum. Borsa yatırımcısı olduğumuz için de ister istemez borsayı etkileyen her şey bizi de ilgilendiriyor.
Hem gündemi takip etmeli, bunun yansımalarını ufak da olsa kestirmeli ama aynı zamanda da psikolojik olarak bundan en az şekilde etkilenmeliyiz. Ünlü yatırımcı David Einhorn’un dediği gibi: “Yatırımcı olarak görevim neyin olması gerektiğinden ziyade neyin olacağını bulmaktır.” Ama ikisini karıştırmak gerçekten çok kolay.
Yatırımcı olarak görevim neyin olması gerektiğinden ziyade neyin olacağını bulmaktır.
David Einhorn
Bu fırtına içinde sessiz kalmak gerçekten çok zor bu yüzden etkileyebileceğim ve etkileyemeyeceğim şeylerin ayrımını yapmak benim için çok daha önemli bir hâl almış durumda. Yeni yılda bu ayrımı daha iyi şekilde yapabilmek için çeşitli şeyler yapacağım.
Zaten kısıtlı olan zamanımı etkileyebileceğim şeylere odaklayarak daha verimli bir ortam yaratmayı umuyorum. Şikayet etmek ve hiçbir şey yapmamak en kolay seçenek. Ama bana yararı yok.
2017’de Başlayan Yolculuk 2022’de de Devam Edecek
2017 Şubat’ında başladığım finansal özgürlük yolculuğunda 5 yılı geride bırakırken ufak bir değerlendirme yapmanın zamanı geldi herhalde.
İlk aklıma gelen şey sürecin kolay olmadığı. Çok borcunuz olduğundan değil ama kafa yapısı olarak bu işe adapte olmanın zorluğundan kaynaklı bir süreç oluyor. Bu da aslında finansal özgürlük yolculuğunun en zor kısmı. Kimsenin size inanmadığı, sizin bile kendinize inanmadığınız bir süreç geçiriyorsunuz.
Düşünün ki zaten ömrünüz okumakla geçmiş, bir sermayeniz olmamış. Etrafınızdaki herkes kartla geçiniyor, maaş alıp harcama derdinde. Kredileri var. Siz çıkmış “Ben temettü emeklisi, finansal özgür olacağım” diyorsunuz.
Burada pes etmeyip devam etmek gerekiyor. Hem de kimseye aldırmadan devam etmek. Bazen kendinize bile…
5 yılın ardından sermaye biriktirme sürecini az çok tamamladığımı umuyorum. Artık (piyasalar da izin verirse) sermayeyi yeterli düzeye çıkarmaya çalışacağım ve pasif gelirimi daha hızlı arttıracağım bir 5 yılım var.
Şimdi de kısaca piyasalara bakalım.
2021 Biterken Piyasalarda Son Durum
Ülkemizdeki durumu zaten biliyorsunuz. Bir daha da ben tekrar etmeyeyim. Kur korumalı mevduat ve güncel durum hakkında Hayat ve Yatırım’da Yaşar Yıldırım ve Barış Özcan’ın güzel tespitleri var. Müsait olunca izleyebilirsiniz.
Ben ne yaptım diye sorarsanız, Cuma sabah çoğunlukla döviz pozisyonu yüksek olan şirketlerdeydim hatta meşhur Cuma sabahı pozisyonlarımı kayda değer şekilde arttırmıştım. Kur durmayacak gibiydi borsa ile birlikte, kol kola yükseliyorlardı Öğleden sonraki düşüşe fena yakalandım, o zamanlar ne olduğunu da anlamadım:) Sonraki günlerde de baya bir hırpalandım. Tepki vermekte geç kaldım. Sonra biraz toparlayabilsem de hala yaralarımı sarmakla meşgulüm.
Bu arada kaldıraç kullanmadığım için yıkılmadım ama yüksek kaldıraç ile bu düşüşe yakalanan ve teminat sorunu yaşayan çok olmuştur diye düşünüyorum.
Kaldıraç dünyası ayrı bir dünya.
Açıkçası Borsa Sihirbazları kitabında yazanları şimdi daha iyi anladım. Bir Borsa Spekülatörünün Anıları kitabının kahramanı Jessi Livermore’un da nasıl iki kere batıp fakir kaldıktan sonra neden kendine ve aile fertlerine hiç satmamak üzere ikinci bir temettü portföyü oluşturduğunu da çok iyi kavradım.
Şimdi de 2021 yılı başından sonuna döviz, gram altın ve BIST 100 ne yapmış ona bakalım.
Dolar 2020 yılının sonunda 7,43 TL’ymiş. 2021 yılını ise 13,25 TL’den kapatıyor.
Gram altın 2020 yılının sonunda 452 TL’ymiş. Bu yılı ise 777 TL’den kapatıyor. Güncü teyzeler yine börek çörek yiyerek güzel bir getiri elde etmişler. Üstelik yaptıkları dedikodu da yanlarına kalmış. Bu beş senedir değişmedi. Ons dursa, TL’nin değer kaybından yararlandılar. TL dursa ons arttı.
Sterlin ise 2020 yıl sonunda 10,15 TL’ymiş. Bu sene sonunda ise 17.96’TL’den kapattı.
Dolarda yükseliş %78, Altın’da yükseliş %71,90, Sterlinde ise %76,95’lik bir yükseliş var.
Portföyleri dövize ve altına karşı korumanın gerçekten de çok olduğu bir yıl oldu.
Portföy Yönetiminde Yaptığım Değişimler
Bu sene portföy yönetimi açısından iki büyük kırılma yaşadım.
Bunlardan ilki portföyü ikiye bölmek oldu: Temettü Portföyü – Aktif Yönettiğim Portföy. Şimdi bunları biraz açalım.
Temettü Portföyü: Bundan sonra yaptığım bütün tasarruflarımı yönelteceğim, arada da aktif yönettiğim portföyden para aktaracağım portföy bu olacak. Alımları da olabildiğince otomatik hale getireceğim.
Sadece alış yapacağım.
Alım yaparken Temettü Padişahlarından (Temettüsünü en az 5 yıl boyunca arttıran hisselerden) ve Sayın Paşa’nın PTY Tablolarından yararlanacağım.
Temettüler ile aynı hisseleri almaya devam edeceğim.
Hisseleri aktif yönettiğim portföyden ayrı bir hesapta tutacağım. Gözden ırak olan gönülden ırak olur derler.
Böylece bütün portföyden bağımsız düzenli bir nakit akışı elde edeceğim bir portföy sahibi olmayı umuyorum. İleride buna duruma göre Eurobond da ekleyebilirim.
Aktif Yönettiğim Portföy: Bu portföyü açma cesaretini toplamam yaklaşık 5 senemi aldı. Değer yatırımı yapmaya çalıştığım asıl portföyüm bu olmaya devam edecek.
Kısa-Orta-Uzun vadeli yatırım yapabileceğim ve daha serbest olacağım bu portföy ile kafa karışıklıklarını da gidereceğimi umuyorum.
Hisse sayımı ise en fazla 5 olacak şekilde planladım. .
2021 Sonunda Portföy Durumu
Finansal bağımsızlık portföyü %100 hisse senedine dönmüş durumda.
Bu da düşüşlerde artık tasarruflar dışında ekleme yapamayacağımı, sadece portföy ayarlaması ve tasarruflarla ekleme yapabileceğim anlamına geliyor.
Portföy değeri 500 bin TL’yi geçince ufak ufak Eurobondlara gireceğimi daha önceki yazılarda belirtmiştim. Bu çok aşırı tutarlarda olmasa da tutar büyüdükçe ufak ufak ileride elde edeceğim temettü+faiz gelirindeki dalgalanmaları azaltmak için bana iyi bir çeşitlendirme imkanı sunacak. Bunu diğer hesabıma vade sonuna kadar beklemek üzere amayı düşünüyorum.
Bakalım neler olacak? Ben de çok merak ediyorum.
Portföy bütün yatırım araçlarına göre değer kazancını sürdürdü ve finansal özgürlük yolculuğuna katkıda bulunmaya devam etti.
Her zaman böyle olmayabileceğinin ve ileride özellikle orta vadeli portföyümün zarar da edebileceğinin bilincindeyim.
Ama fiyat ve değer elbet buluşur, yeter ki ülkemiz iyi durumda olsun. Ben şirketlere odaklanmaya ve bileşik getirinin sihrini bozmamaya devam edeceğim.
Portföyün Diğer Yatırım Araçlarına Göre Yıllık Performansı
2020 yılı Aralık portföyüne buradan bakabilirsiniz.
Alttaki başlıkta ayrıntılı olarak tasarruf durumuna bakacağız ama portföy durumunda bize lazım olacağı için ufacık bahsedeceğim.
Bu sene 73.880 TL gelir elde etmişim. Bundan 2.050 TL’lik tasarruf yapabilmişim. Yani %2,77’lik bir tasarruf oranım var.
Ayrıca toplu olarak Temmuz ayında 56.762 TL daha ekleme yaptım. Toplam portföy getirisi hesabı yaparken yıl başına bu tutarın 5/12’sini aktaracağım. Böylece daha sağlıklı bir getiri hesabı yapabileceğim. 2.050 TL ise çok fazla etki etmeyeceği için yıl başında portföye girmiş gibi düşüneceğim.
Böylece 2021 başında tasarrufları indirgeyerek 189.168 TL’lik bir portföy ile başlamış oluyorum. Yıl sonunda portföy büyüklüğü 446.817 TL’ye ulaşmış durumda. Bu da bu seneyi %136,20’lik bir getiriyle kapattığım anlamına geliyor.
İkinci sırada ise %77’lik artışla dolar var.
Portföyün yıllık artışını daha doğru hesaplayan geometrik ortalamada ise artış %35 oldu. Yani artık 5 yıldır yatırım yapıyorum ve yıllık ortalama %35,64 getiri elde ettim diyebilirim.
Burada altının geometrik ortalaması %40. Yani son beş yılda en istikrarlı şekilde yükselişini sürdüren gram altın olmuş.
Portföyün 2017’den beri bileşik getirisi ise %833 olmuş.
Tekrar her sene böyle bir getiri elde edemeyeceğimin farkındayım. 2018’deki %2’lik yükselişi tekrarlayabilirim. Ya da eksiye de düşebilirim.
2021 Sonunda Tasarruf Durumu
2017’nin Şubat ayında başladığım finansal özgürlük yolculuğunda tasarruf oranım %48,69’du. Tablodan da görüleceği gibi 2021 yılının sonunda bu oran %2,77 ‘ye düşmüş durumda. Neredeyse eksiye geçecekmiş.
Bunun sebeplerine bakalım.
- İstanbul’a taşınmam sonrası tasarruf oranlarım sürekli bir düşüş eğilimine girdi. Ana harcama kalemlerim olan gıda, kira ve ulaşımdaki fiyat artışları burada daha fazla hissediliyor.
- Giderlerim artmasına rağmen gelirimi aynı oranda ya da daha fazla arttırmayı başaramadım. Bu konuda 2022 Hedeflerimde de bahsettiğim gibi çeşitli çalışmalar yapmaya devam ediyorum. Er ya da geç meyvelerini toplamaya başlarım.
- Son olarak portföy belli bir büyüklüğe ulaştığı için artık daha rahat davranmaya başladım. Biraz saldım yani:) Artık 2020 yılında elde ettiğim ilk 100.000 TL’lik portföy büyüklüğüne ulaşmaya çalışırken yaptığım gibi çok aşırı tasarruf önlemleri almıyorum. Sanırım bu da tasarruf oranlarımı düşüren büyük bir etken oldu. Çünkü portföy artık kendi kendini çevirir duruma geldi. Bileşik getiri makinesi artık kendi kendini idare ediyor.
Tasarruf oranımı ilk etapta gelirlerimin %10 seviyesine çıkarmak istiyorum. Eskisi kadar çok tasarruf edemesem de kazandığımdan az harcamamın bu işin anahtarı olduğunu hiç aklımdan çıkarmadım.
2021 Sonunda Hisse Senedi Varlığı
Ayrıca bu tutarın %1’i kadar da satmamak üzere almaya başladığım temettü portföyü var.
Portföydeki hisse senetlerine tek tek baktığımızda;
TAVHL ve THYAO portföyde %50’nin üzerinde yer kaplıyor. Burada salgının bu sene biteceği (ya da çok azalacağı) ve Omicron varyantının eskisi gibi kapanmalara yol açmayacağı, fazlaca dayak yemiş havacılık sektörünün toparlanacağı tezi üzerine hareket ediyorum. Küresel bir başka felaket daha olmazsa bu sene yaza ne olacağına hep birlikte bakarız.
Eğer Omicron etkisi beklenenden daha yüksek olursa ya da başka bir felaketle karşılaşırsak portföy patates olabilir. O zaman da zarar kesmekten kaçınmam. Çok rahat olduğum söylenemez ama bakalım zaman ne gösterecek. Kafamda havacılık pozisyonuna erken girmiş olabileceğim sorusu var. Ama bakacağız.
Murat Hoca’nın bu konularda güzel analizleri oluyor. Ondan da gelişmeleri takip edebilirsiniz.
Portföydeki 3. hisse ISMEN. Hacimlerdeki yükseliş sürüyor. Ben de bundan faydalanmak istiyorum. Hacim artışı devam ederse tüm aracı kurumlar gibi ISMEN de bundan faydalanacaktır. Eğer artmazsa ya da azalışa geçerse durumu yeniden değerlendirip hızlı tepki vermek gerekebilir.
Hacim verilerini her gün, sağ olsun Barış Yılmaz’dan takip ediyorum.
VESBE ve AKSA da portföyün diğer şirketleri.
VESBE’nin kapasite artışını zaten hepimiz biliyoruz. Soru işaretlerim şirketin Euro ile mal satması (Aynı durum FROTO’da da var) ve Euro/Dolar paritesinin 1,20’lerden 1,13’lere düşmesi. Ayrıca çelik ve plastik maliyetleri. Euro’nun dolar karşısında değer kazanması şirketin hızını arttıracaktır.
AKSA’da da yeni yatırımlar ve kapasite artışı var. Karbon fiber ortaklığında da büyüme sürüyor.
2021 Sonunda Nakit Varlığı
Eskiden %20 oranında nakit tutarken %80 hisse senedi ile ilerliyordum. 2022’ye ise %100 hisse senedi ile gireceğim. Geçen sene sonunda da böyle bir şey yapmıştım.
Hatta hesabım 2 TL eksiye düşmüş. Yani kaldıraç kullanmaya da başlamışım:)
Kâr al yaparsam biraz nakde geçebilirim.
Onun dışında böyle devam edeceğim.
Portföyün Diğer Yatırım Araçlarına Gören Performansı
Gelelim fasülyenin faydalarına.
Finansal Özgürlük Durumu
2021 yılı sonunda ileriye yönelik 12 ayda almayı umduğum en az temettü miktarı 8.712 TL’yi aşmış durumda. Hiç satmamak üzere aldığım temettü portföyünde ise şimdilik AKSA, EREGL, FROTO, SISE ve ALGYO var. Diğerleri Orta vadeli portföyün parçası. AKSA ise şimdilik her iki portföyde de bulunuyor.
Temettü’de stopajın %10’a düşürülmesi çok iyi oldu. Bireysel yatırımcılara daha büyük avantajlar sağlanabilir. Belli bir orana kadar sıfır stopaj gibi. Ama bu da güzel bir gelişme.
Maden yıl sonu yazısı yazıyoruz, bir sene önceki temettü durumuma da bakayım.
Portföy ve temettü miktarı büyük oranda değişmiş.
Finansal özgürlük miktarı için gereken günlük tutar 2021 yılı boyunca 200 TL’ydi. Bunu en son 2020 başında güncellemiştim. Maaşın yattığında tekrar duruma göre enflasyon güncellemesini yaparım. Hatta yıl sonuna yüklü zamlarla girdik. Kesin güzel bir güncelleme yapmak gerekecek:)
Buna göre 8.712/200= 43 günlük finansal özgürlüğümü kazanmış durumdayım. Bu tutar çok öznel, bu yüzden herkes kendi tutarını kendi şartlarına göre kendi ayarlamalı.
2021 Yılında Okuduğum Kitaplar
- Tim Ferriss – 4 Hour Work Week
- Peter Sander – Müzakere 101
- Jose Mauro de Vasconcelos – Şeker Portakalı
- Harvard Business Review – Duygusal Zekâ ODAKLANMA
- Viktor Frankl – İnsanın Anlam Arayışı
- James Clear – Atomik Alışkanlıklar
- Sunay Akın – Bir Çift Ayakkabı
- İhsan Oktay Anar – Puslu Kıtalar Atlası
- İhsan Oktay Anar – Kitab-ül Hiyel
- Howard Marks – The Most Important Thing Illuminated
- Nassim Nicholas Taleb – Fooled By Randomness, The Hidden Role of Chance in Markets and in Life
- Tony Dungy – Quite Strenght
- Justyn Walsh – Investing With Keynes
Aslında 50 kitap hedefim vardı ama geçemediğim CFA sınavına çalışınca yaklaşık 5 ay hiçbir şey yapamadım.
Kitapların hepsini çok beğendim. Herkese tavsiye ederim.
Özellikle Tim Ferriss’in 4 Hour Work Week isimli kitabı biz finansal özgürlükçüler için harika bir kaynak. Türkçesi de 4 Saatlik Hafta olarak çevrilmiş ama baskısı yok. Herkesi aradım, basma planları olmadığını söylediler, ısrar edince sonunda editörün e-posta adresini verdiler. Ona da mail attım fakat maalesef sallamadı. Böyle bir kitabın Türkçesinin şu zamanda mutlaka olması lazım.
Umarım sesimizi buradan duyarlar da tekrar baskıya verirler dedikten sonra,
Herkese mutlu, huzurlu, sağlık dolu ve bol kazançlı bir yıl dilerim.
Saygılar.
Not: Son olarak bu ay Hayat ve Yatırım Youtube kanalında temettü yatırımcılığı ile ilgili çok şey öğrendiğim Alper Abi ile “Sakin Yatırım” adında 4 bölümlük mini bir seri çektik. Özellikle yeni başlayacak arkadaşlarımıza bir kaç şey söylemek istedik. Onun da linklerini bırakayım. Hem de arşiv olarak durmuş olur.
