Özsermaye Kârlılığı Üzerine Bir Çalışma

Herkese selamlar. Özsermaye kârlılığı hakkında çok yazıp çiziyoruz. Zamanında yaptığım bir çalışmada da bunu iyice anlamaya ve anlatmaya çalışmıştım. Bence herkes portföyünüdeki bu oranı adı gibi ezbere bilmeli.

Neyse… Sonra Warren Buffett mektuplarında 1981 yılı aklıma geldi. Amerika’da enflasyonun %10’ların üzerinde olduğu ve tahvil faizlerinin de %14-15’lerde dolandığı zamanlar.

Hemen hemen ortam Türkiye’nin şu andaki durumu ile benzer yani. Hal böyleyken Warren Buffett 1981 mektubunda; enflasyonist ortamlarda özsermaye kârlılık oranı, temettü politikaları hakkında yorumlar yapıyor ve bir yatırımcı bu ortamda nasıl davranmalı, onu açıklıyordu. Tahvil faizi, enflasyon ve özsermaye kârlılık oranı yatırım kararlarımızı nasıl etkiler? Bunu tartışıyor.

Yazının devamını okuyacaklar mutlaka 1981 mektubunun “Hisse Katma-Değeri” başlığını okusunlar bu yazıya sonra geçsinler ki karışıklık olmasın.

Ben de buna göre önce Türkiye’deki enflasyon, tahvil faizi ve mevduat faizi durumuna bakacağım. Daha sonra da bazı şirketlerin beş yıllık ve yıllık özsermaye kârlılık oranlarını vereceğim. Bakalım neler çıkacak?

Hadi başlayalım.

Özsermaye Kârlılığı Üzerine Bir Çalışma

Türkiye’de 2017 Enflasyonu

Biz TÜFE’ye bakalım ne de olsa tüketiciyiz. 2017 yılında TÜFE’deki artış %11,92 olmuş.

Amerika’da 1981 yılında %10-11 civarlarındaymış.

Türkiye’de Tahvil Faizi

Şu anki tahvil faizlerine bakalım. Şu an 10 yıllıklar %12,26 dolaylarında.

Amerika’da ise o zamanlar %14-15 civarlarındaymış.

Ülkemizde mevduata %14-15 verenler var sanıyorum. Böylece durumu biraz daha eşitlemiş olduk. [Diğer her şeyi sabit bıraktığımız zaman. Ceteris Paribus yani:)]

Warren Buffett 1981 Yılında Özetle Ne Diyor?

Ben kısaca özetleyeyim. Net tahvil getirisi hisselerin net özsermaye getirilerinden fazlaysa tahvil tercih edilmeli diyor ünlü yatırımcı. Değilse hisse senedi…

Eğer özsermaye kârlılık oranı enflasyonun altında bir hisse senedi ya da tahvilde sıkışıp kaldıysanız bundan elde edeceğiniz temettü veya faizi özsermaye kârlılık oranı yüksek ve uygun fiyatlı alternatiflere yönlendirmelisiniz.

Piyasada %15 faiz oranları varken %5 faizli tahvilde sıkıştıysanız nasıl ki yine gidip o %5 faizli tahvilden almak mantıksız olursa, düşük özsermaye getirisi olan şirketlerde sıkışıp kalanların elde ettikleri temettülerle yine aynı hisse senedini almaları o derece mantıksız bir hareket olur.

Bir paradoks olarak düşük özsermaye kârlılık oranları kârlarını dağıtamazlar çünkü verimsiz de olsa o pozisyonlarını korumak için onlara ihtiyaç duyarlar. Yani iyice verimsiz olabilirler.

Portföyün ve Temettü 25 Endeksinin Özsermaye Kârlılık Oranları Karşılaştırması

Şimdi de Amerika’da 1981 ve Türkiye’de 2018 durumlarının benzer olduğunu varsayarak diğer herşey sabitken portföyü ve Temettü 25 Endeksini özsermaye kârlılık oranlarına göre inceleyelim. Bakalım hangi şirketlerin Özsermaye kârlılık oranları enflasyonun ve tahvil-mevduat faizinin altında kalmış?

Ekran Resmi 2018-03-13 14.41.29.png
Özsermaye Kârlılık Oranı 2017 Enflasyon Karşılaştırması

Enflasyonu %12,26 almıştık. Sarı boyalılar 5 yıllık ortalamaları veya son yıl özsermaye kârlılık oranları bunun altında kalanları gösteriyor.

Warren Buffett’ın anlattığı sisteme göre bunlar teorik olarak kârlarının hepsini hissedarlarına dağıtmalılar çünkü hepsini bünyede tuttuklarında enflasyondan daha az bir getiri elde ediyorlar. Fakat temettüden de %15 vergi kesilecek. Yani %100’ünü dağıtsa %85’i bana geçecek (Enflasyonu %15 arttırıp tekrar deneyebiliriz ya da özsermaye oranlarını %15 azaltıp tekrar yorumlayabiliriz aşağı yukarı).

Şimdi de mevduat faizine göre duruma bakalım. 

Ekran Resmi 2018-03-13 14.51.27.png
Mevduat faizi özsermaye kârlılık oranı karşılaştırması

Sarılar bu sefer %15 mevduat faizinin altında kalan özsermaye kârlılık oranlarını gösteriyor. %15 vergi kesileceği için bu oranı%16,50’da yapabilirdik ama vergiyi katıp ortalığı karıştırmayalım. Mevduat faizinden de vergi var çünkü. Birbirini götürsün.

Portföyün Karşılaştırılması

Ekran Resmi 2018-03-13 15.19.09.png
Portföyün Özsermaye Kârlılık Oranı Mevduat Faizi Karşılaştırılması

Bu da portföyün karşılaştırılması oldu. Eğer uzun dönemli getiri özsermaye kârlılık oranı ile benzeşecekse o zaman uzun dönemli potansiyeller hakkında fikir edinebilirim.

Portföyü oluştururken ne Warren Buffett mektuplarını çevirmiştim ne de özsermaye kârlılık oranının ne olduğu biliyordum tam olarak:) Belli oluyor:) 2 şirketin 5 yıllık ortalama kârlılık oranı mevduat faizinden düşük kalmış. 5 şirketin de 2017 özsermaye kârlılık oranında aynı durum söz konusu.

Yalnız burada şirketin fiyatının uygun olması, anlaşılabilir bir iş olmasının,  işletme yöneticilerinin kalitesinin hiçbir yerde geçmediğini size belirtmeliyim. Alım kararı verirken Warren Buffett’ın üsttekiler gibi bazı önemli kuralları var. Tek bir veri tek başına yeterli değil.

Yani örnek olarak düşük özsermaye kârlılık oranı olan bir firma o kadar düşük fiyattan satılıyordur ki bir fırsat çıkmış olabilir. Ya da özsermaye kârlılık oranı çok yüksek olan bir firma o kadar yüksek fiyattan satılıyordur ki bu da mantıksız bir yatırım olabilir. Şirketin değeri ile ilgili hepsi ve sizin yatırım profilinizle.

Toparlarsam

Uzun zamandır portföyün Özsermaye Kârlılık oranını merak ediyordum. Buna bakarken size de göstermiş oldum durumu. Temettü 25 endeksini de ekledim. Ders alınacak çok şey var benim için. Daha üzerinde çalışmam ve bu bakış açısını geliştirmem lazım.

Verileri Google Finance’de Stock Screener bölümünden aldım. 

Warren Buffett enflasyonist ortamlarda özsermaye kârlılık oranının mutlaka enflasyon ve tahvil faizinden yüksek olması gerektiğini belirtiyor. Yoksa enflasyona ve alternatif yatırımlara karşı geride kalmış olur diyor yatırımınız.  Ayrıntılı bilgi için mutlaka 1981 mektubuna bakın.

Bir de unutmayın ki geçmiş bize bir ölçüde yol gösterse de para gelecekten kazanılır. Gelecekte özsermaye kârlılık artışı da olabildiğince takip ve tahmin edilmelidir.

Bir de çok yeni arkadaşımız var bu bloğu takip eden. Eskiler artık biliyor ama ben yine de tekrarlayayım. Bu blogda kendimi geliştirirken öğrendiklerimi sizlerle paylaşmaya çalışıyorum. Latte içmeyi bırakıp uzun vadeli yatırıma başlayalı bir buçuk sene olacak neredeyse ve sürekli yeni şeyler öğreniyorum. Fakat bazı öğrendiğim şeyler geçmişte öğrendiklerimi yalanlayabiliyor ya da değiştirebiliyor. Ben de ne yapayım, gerçekler değiştikçe fikrimi değiştiriyorum.

Her okuduğum kitap iki üç kitabın kapısını açıyor. Sürekli bir öğrenme ve unutma hali var. Uzun lafın kısası bu blogda yazılan bilgileri lütfen tamamen doğru olarak kabul etmeyin, yatırım tavsiyesi olarak almayın, araştırın, sorgulayın itiraz edin, geliştirin:) Ben de sizden bir şeyler öğreneyim dedikten sonra bitiriyorum.

Siz Warren Buffett’ın enflasyon, tahvil faizi ve özsermaye kârlılık oranı hakkındaki düşünceline katılıyor musunuz? Bunu yatırım yaparken kullanıyor muydunuz? İkisi arasındaki ilişki uzun dönemde sizce tutarlı mı? 

Saygılar.

28 Yorum

  1. CAFER demiş ki:

    Teşekkürler. Özsermaye karlılık oranına dikkat etmeli. Mümkünse öngörebilmeli. Karlılık ise yapılan ise ve yonetime bagli. Sirket secerken zararda olan sirket secmem. Ozsermaye karliligi yuksek olan veya yukselme ihtimali olan sirket secmeye çalışırım. Saygilarimla

    Mart 13, 2018
    Yanıtla
    • Lattedenborsaya demiş ki:

      Sayın Cafer Bey,

      Ben de baştan bazı kurallar koymanın avantajını yaşıyorum bazen. Başkasının insafına kalmamak için zarardaki şirketlere ben de bakmıyorum.

      Katkılarınız için çok teşekkür ederim.

      Saygılar.

      Mart 14, 2018
  2. Murathan demiş ki:

    Valla helal olsun, hiç aklıma gelmemişti bu karsilastirmalar. Teşekkürler..
    ( Net kar/öz sermaye)/100 = öz sermaye karlılığı değil mi?

    Mart 13, 2018
    Yanıtla
  3. Murathan demiş ki:

    Yanlış yazmışım.

    (Net kar/öz sermaye)x100 = (%) öz sermaye karlılığı

    Mart 13, 2018
    Yanıtla
    • Lattedenborsaya demiş ki:

      Sayın Murathan Bey,

      Katkınız için ben çok teşekkür ederim. Ben de mektupları çevirmeden önce hiç bakmazdım. Şimdi aklım başıma geliyor yavaş yavaş.

      Saygılar.

      Mart 14, 2018
  4. Ozkan demiş ki:

    Kar ile artan özsermaye ile birlikte özsermaye karlılığını korumak için satışların artmasi, dolayısıyla kullanılan kapasitenin artirilmasi, pazar payının artırılmasını gerektiriyor. Bunu yüksek özsermaye kar oranlarina rağmen başaran şirketlere verimli bir dinamo gibi bakıyorum ben de..

    Mart 14, 2018
    Yanıtla
    • Lattedenborsaya demiş ki:

      Sayın Özkan Bey,

      O zaman özsermaye kârlılığının devam etmesi için satışların artmasını, pazar payını, kÂr marjlarını da takip edeceğiz.

      Çok teşekkür ederim.

      Saygılar.

      Mart 14, 2018
  5. Burak demiş ki:

    türk traktör’e zaten duygusal bağım var. zamanımda aldıklarımı kar ettim diye satmasaydım şu an eksi maliyetim olacaktı. bir süre önce bir yerde denk geldim ve new holland traktörün minik bir oyuncağını aldım. hep masamda tutuyorum bana tasarrufu ve uzun vadeli yatırımı hatırlatması için.

    Mart 14, 2018
    Yanıtla
    • Lattedenborsaya demiş ki:

      Sayın Burak Bey,

      Ben de 2008 yılından sonraki getirisiyle tanımıştım. Vay be dedirtmişti. Son zamanlarda durgun biraz galiba:)

      Saygılar.

      Mart 14, 2018
  6. Burak demiş ki:

    maşallah %44 nedir ttrak 🙂

    Mart 14, 2018
    Yanıtla
  7. ismail demiş ki:

    merhabalar sürekli takip etmeme rağmen ilk defa yorum yazıyorum. Öncelikle güzel bir çalışma çok faydalı elinize sağlık. Yalnız Sarky nin 2017 özsermaye karlılık oranı 16.2 olarak görüyorum google finansda siz 8.16 olarak yazmışsınız ben mi yanlış yere bakıyorum?

    Mart 14, 2018
    Yanıtla
    • Lattedenborsaya demiş ki:

      Sayın İsmail Bey,

      Ben tabloyu son yıl olarak almıştım. Siz geçmiş 12 ay olarak almışsınız. Son dönemde yükseldiği için TTM ve yıllık farkı olmuş:)

      Saygılar.

      Mart 14, 2018
  8. ismail demiş ki:

    anladım çok teşekkürler

    Mart 14, 2018
    Yanıtla
  9. Hulusi C. demiş ki:

    Yine güzel bir paylaşım olmuş, emeğinize sağlık Yiğit Bey.

    Özsermaye karlılık oranı dikkate alınırken şirketin borçluluk oranı da göz ardı edilmemeli diye düşünüyorum. Aşırı borçlu şirketlerin özsermaye karlılık oranları yüksek çıkabilir ve bu da bizi şirket hakkında yanlış değerleme yapmaya sürükleyebilir. Bu konuda dikkatli olmakta fayda var.

    Mart 14, 2018
    Yanıtla
    • Lattedenborsaya demiş ki:

      Sayın Hulusi Bey,

      Bunu da not edelim. Yüksek enflasyonun ve yüksek faizin olduğu ortamlarda borcun maliyeti de genellikle çok yüksek olur. Bu da net kârı düşürebilir. Dikkat etmek lazım.

      Zaten çok aşırı borçlu şirketlere karşı alerjim var:)

      Katkınız ve bakış açınız için çok teşekkür ederim.

      Saygılar.

      Mart 14, 2018
  10. Ayhan demiş ki:

    Bide öz sermaye karlılığı ile f/k ilişkisini takip edebilirsiniz. Peter Lynch göre (soros, buffen ile birlikte mahşerin 3 atlısından birisi) bir şirketin özsermaye karlılığı f/k sına eşitse ideal şirket,altında ise vasat ,öz sermaye karlığı fk nın 2 katı ise 10 luk, bir kaç katı ise mükemmel bir şirkettir 3-5 senede misliyle karşılık bulur der.

    Mart 14, 2018
    Yanıtla
    • Lattedenborsaya demiş ki:

      Sayın Ayhan Bey,

      Bunu daha önce duymamıştım. Katkınız için çok teşekkür ederim. Tartışmayı genişletmek açısından ileride böyle bir çalışma yayınlayabilirim o zaman. Merak ettim çıkan sonuçları.

      Peter Lynch Warren Buffett ve Philip A. Fisher ile birlikte favorilerimden şu an. Benjamin Graham’ı ise daha okuyamadım:)

      Saygılar.

      Mart 14, 2018
  11. Mutlu demiş ki:

    merhabalar.blogunuzu ve twitter hesabinizi ilgiliyle takip ediyorum.bikac gundur ozsermaye degisimlerini refere aldigimiz bir strateji olabilirmi diye dusunuyorum.bununla ilgili gelistirilmis herhangi bir grafik de yok.
    bunun yaninda boyle bir strateji yarar getirecek olsaydi Warrent Buffet yada diger ekonomistler bahsederdi herhalde.

    Mart 14, 2018
    Yanıtla
    • Lattedenborsaya demiş ki:

      Sayın Mutlu Bey,

      Çeşitli yazarların bazı formülleri var. Warren Buffett 1981’de hissedarlara yazdığı mektupta ayrıntılı bahsetmişti bundan. Ara ara da yatırılan her 1 dolar için 1 dolardan daha fazla kazanılması gerektiğini vurguluyor.

      Fakat tek bir formüle dayalı kesin çalışan bir şey yok. Diğer göstergelerle birlikte kullanılırsa daha çok anlam kazanıyor.

      Saygılar.

      Mart 14, 2018
  12. Tugsel demiş ki:

    Günaydın Yiğit Bey;

    Google finans kullanarak 5 yıllık ortalamaları nasıl buluyorduk?
    Sanırım eski bir yazınızda anlatmıştınız ama bulamadım ne yazıkki…

    Teşekkürler…

    Mart 15, 2018
    Yanıtla
    • Lattedenborsaya demiş ki:

      Sayın Tuğsel Bey,

      Maalesef Google Finance’yi yine kapatmışlar. investing ya da reuters kullanabilirsiniz. Ben bedava bunları biliyorum.

      Saygılar.

      Mart 17, 2018
    • Tugsel demiş ki:

      Teşekkürler Yiğit bey….

      Mart 19, 2018
  13. Ayhan demiş ki:

    Öz sermaye f/k karşılaştırmasına dikkat eden bir yatırımcı yanlışa düşmez, zaten öz sermayesi f/k sının üstünde olan şirketler hep gözdedir.

    Burda Hulusi bey e ekleme yapmak isterim, eğer şirket karını şirkette tutup borçla yatırım yapıyorsa borçlu görünecek ama yatırımdan dolayı öz sermayesi artacaktır. Burda borcun nerden geldiği önemli.

    Mart 15, 2018
    Yanıtla
    • Lattedenborsaya demiş ki:

      Sayın Ayhan Bey,

      Katkınız için çok teşekkür ederim. Sanırım bu yüzden özsermaye yerine özsermaye kârlılığına bakılıyor. Borcu gözardı etmemek için diye düşünüyorum.

      Özsermaye F/K ilişkisi de çok ilginç. Zaman bulunca incelemek ve çıkan sonuçları analiz etmek isterim.

      Saygılar.

      Mart 17, 2018
  14. Turgut demiş ki:

    harika bir çalışma olmuş yine.ilgi ile takip ediyorum.

    Mart 16, 2018
    Yanıtla
    • Lattedenborsaya demiş ki:

      Desteğiniz için çok teşekkür ederim Turgut Bey,

      Saygılar.

      Mart 17, 2018
  15. Keremis demiş ki:

    Yiğit bey selamlar. Sizi bir süredir takip ediyorum ve yazılarınızı faydalı buluyorum. Yatırım konusunda çok yeniyim ve taşlar yavaş yavaş yerine oturuyor. Size sormak istediğim konu, yukarıda tablolarda gösterdiğiniz 2017 özsermaye karlılık oranlarını ben bilançodan çıkartamıyorum. Değerleri hazır olarak aldığınız bir site var mı? Teşekkürler.

    Mayıs 23, 2018
    Yanıtla
    • Lattedenborsaya demiş ki:

      Sayın Keremis,

      Bu konuda yararlanabileceğiniz iki tane site biliyorum.

      Bunlardan ilki investing.com
      Siteye girdiniz. Üste hissenin kodunu yazdınız. Tıkladınız, hissenin sayfası açıldı. Finansallar bölümünden oranlar bölümüne girdiğiniz zaman karşınıza bir çok oranın yıllık ve 5 yıllık sonuçlarına ulaşabilirsiniz. Sitede Özsermaye Kârlılığı Özvarlık Getirisi olarak geçiyor.

      İkincisi de Wall Street
      Google’a wall street journal “hisse kodu” yazdınız. Tıkladığınızda hissenin bilgilerinin olduğu sayfa çıkar. Sağda “All Sections” kısmından “Financials”ı seçmelisiniz. Orada “Return on Equity” Özsermaye Kârlılık Oranı’dır. Oradan da bakabilirsiniz.

      Kolay gelsin. Bol kazançlar.

      Saygılar.

      Mayıs 23, 2018

Keremis için bir cevap yazınCevabı iptal et

Bu site, istenmeyenleri azaltmak için Akismet kullanıyor. Yorum verilerinizin nasıl işlendiği hakkında daha fazla bilgi edinin.