Sun Tzu’nun Savaş Sanatı’nda Verdiği Öğütler ve Borsaya Uyarlaması

Sun Tzu’nun bundan tam 2500 yıl önce yazdığı Savaş Sanatı, sadece o günlerin komutanlarına yol göstermekle kalmamıştır, günümüzde de geçerliliğini sürdürmeye devam etmektedir.

Baş ucu kitaplarımdan biri olan Savaş Sanatı’ndan çok da ders aldığım söylenemez çünkü hala kaybettiğim çok savaş var. Fakat yine de bir çok sözü kulağıma küpe olmuştur.

Şimdi gelelim bizim savaş alanımıza.

Borsa bir savaş alanı, bizler de şan, şöhret ve en çok da para için savaşan komutanlarız. Asker yerine para yönetiyoruz. Peki Sun Tzu’nun bize söyleyecek hiç mi sözü yok?

Asırlar boyu komutanlara zaferler hediye eden bu öğütler bize de yardımcı olmaz mı?

Hadi General Sun Tzu’nun iki bin beş yüz yıllık sözlerinden kendimize ders çıkartalım.

“Savaş sanatı bir devlet için yaşamsal öneme sahiptir. Ölüm kalım meselesidir. Güvenliğe kavuşmanın yahut yok olmanın yoludur. Bu nedenle ihmal edilmesi kesinlikle düşünülemez.

Tasarruf ve yatırım bizim için hayati öneme sahiptir. Olanaklarının altında yaşamayanlar, elde ettikleri bu paralarla yatırım yapmayanlar, maalesef, hayatlarının sonraki aşamalarında çok zorluk çekecekler. Bunun için hem tasarruf etmeyi hem de iyi yatırım yapmayı öğrenmeliyiz.

“Yenilgiden kendimizi korumak bizim elimizdedir. Ancak düşmanı yenme fırsatını bize düşman verir.” 

Borsada kaybetmek tamamen bizim elimizdedir. Hatalı stratejilerle, manipülatörlerin cirit attığı hisseleri satın almak, sürekli zarar eden, yöneticileri ve patronları kötü hisselerde kazanmayı beklemek bize savaşı daha başlamadan kaybettirir.

“Yerden bir tüy kaldırmak büyük bir gücün simgesi değildir. Ayı, güneşi görmek keskin görüş olmadığı gibi, gök gürültüsünü duymak da kulak hassaslığını göstermez.” 

Yani boğa piyasasında para kazanmak bizi olağanüstü bir borsacı yapmaz.

“Savaşta zafer stratejisine sahip komutan çatışmaya ancak zaferi kazandıktan sonra girer. Yenilgiye mahkum komutan ise önce çatışmaya girer, sonra zafere yönelir.”

Mal alıştan kazanır! Herkes para kazanmak için hisse alır ama usta zaten kazanacağı şirketleri seçer. Acemi ise hisseyi alır, sonra da yükselmesini umar.

“Çalışılmış düzensizlik, disiplinin; çalışılmış korku, cesaretin; çalışılmış zayıflık, güçlülüğün hazırlayıcısıdır.”

10 yıl hisse biriktirip emekli olmaktan söz ediyoruz. Yolda bir çok engel, güçlü düşmanlar var. Hepsine kendimizi hazırlamalıyız. Aklımız karışacak fakat bunu daha önceden biliyor olacağız, iliklerimizde korkuyu hisseceğiz fakat hazırlıklı olacağız.

“Avantajlı konuma geçebilmek için ordunuzun tam teçhizatlı hale gelmesini beklerseniz çoğunlukla çok geç kalmış olursunuz. Öte yandan aynı amaçla bir birliği uçarcasına sevk etmek de birliğin malzeme ve ekipmanından ayrı kalmasına sebep olur.”

Erken emekliliğe başlamak için her şeyin mükemmel olmasını beklerseniz çok geç kalabilirsiniz. Tamamen şartların uymasını beklemek de hiç başlamamanıza sebep olabilir. Çok acele etmekse yanlış karar almanıza yol açabilir. Alım satımın zamanı var fakat tasarruf etmeye şimdi, şu anda başlamalısınız.

“Önceden uçurumlarını, bataklıklarını, dağlarını ormanlarını, tuzaklarını bilmediğimiz topraklardan bir orduyu geçirmek akıl işi değildir.”

Üzerinde çalışmadığınız, ne iş yaptığını bilmediğiniz, patronundan ve yöneticilerinden bihaber olduğunuz hisseyi almak akıl işi değildir. Borsayı ve yatırımcılığı bilmiyorsak baştan kaybetmişiz demektir.

“Disiplin ve sükunetle düşmandaki düzensizliği, kargaşayı beklemek insiyatif kullanma sanatıdır.”

Borsada uygun fırsatı beklemek, bekleyebilmek çok önemli bir meziyettir. Çünkü burada en kolay ve güvenli görünen fakat en tehlikeli şey sürüye katılmaktır.

“Sonuç olarak “Savaş Sanatı’nın ünlü bir deyişinden bahsedelim: “Düşmanı bildiğiniz kadar kendinizi de biliyorsanız, zafer konusunda şüpheniz olmasın. Bunun yanında, “Cennet’i biliyor, Dünya’yı tanıyorsanız zaferiniz kesin olacaktır.”

Bir şirketin bütün özelliklerini bilsenizde, temeli ve tekniği iliklerinize kadar işlese de bu kazanmak için yeterli olmayacaktır. İnsanın önce kendini tanıması ve kendi duygularına hakim olması gerekir.

“Zaferi kazanan komutan savaş öncesi en çok hesaplamayı yapandır. Savaşı yitiren komutan ise savaş öncesi mutlaka yeterince plan yapmamıştır. Bu nedenle, savaşa girmeden önce zafer hesabı yapın. Ancak, bu arada her ihtimale karşı, yenilgi hesabını ve stratejisini yapmayı da unutmayın. Plan yapmaya verdiğiniz önem zafer ya da yenilginin belirleyici faktörü olacaktır.”

Sun Tzu

Hisseyi almadan önce tüm bilgileri edinmeye çalışıp gerekli planları yapmak gerekir. Kervan yolda düzülür diyerek başlanan bir işlem büyük ihtimal zarar ile sonuçlanacaktır. Hazırlıklı olmak kazanan ile kaybedeni belirleyen en önemli faktördür. Ayrıca, yapılan her işlemde, bilmediğimiz ya da farkında olmadığımız bir hata ya da risk olabilir. Bu yüzden bir şeyleri yanlış yapıyor olabileceğimiz ihtimalini de her zaman göz önünde bulundurmalıyız.

“Düşmanın açığını buluncaya kadar yeni gelin gibi çekingen ol; açığı bulduğun an yaban tavşanı gibi fırla. Düşman için artık çok geçtir.”

Uygun anı, yani fiyatların uygun olduğu ana kadar çok çekingen olunmalı. Ta ki fırsatı görene kadar. O zaman tereddüt etmeden, içindeki korkuyu gömerek harekete geçmek gerekir. Yani herkes korkarken cesur olunmalıdır.

“Düşmanın her cenahı güvenliyse kendinizi düşman saldırısına hazırlayın.”

Borsada yatırım yapmak size çok güvenli geliyorsa, etrafta büyük bir coşku varsa ve herkes olumluysa o zaman ayılara karşı daha da dikkatli olmanız gerekir. Unutmayın “Borsada neşeli bir konsensus için çok para ödersiniz.

Savaş başladığında zafer gecikecek olursa, savaşçılarınızın silahları körleşmeye, savaşma şevkleri kırılmaya başlar. Özellikle bir ana hedefi kuşattığınızda gücünüzün hızla azaldığını görürsünüz.

Kredi ile hisse senedi almak bir kaleyi kuşatmak gibidir. Eğer kaleyi alamazsanız yani hisse yükselmezse ödediğiniz faiz hızla artar ve fiyat düşüşlerinde zarar etmeye başlarsınız. Bu da hem kaynaklarınız hem de moralinizi çökertir.

Silahlarınız yetersiz kalıp, şevkiniz kırılıp, gücünüz tükenip hazineniz eridiğinde daha önce yanınızda bulunan diğer komutanların sizin yaptığınız aşırılıklardan yararlanmak için hareke geçtiklerini göreceksiniz. Bu durumda ne kadar akıllı olursa olsun böyle bir durumun yaratacağı sonuçları engelleyemez. Bu nedenle savaşta acelecilik aptallıkla eşdeğerdir.

Düşenin dostu olmaz. Borsada kaybedilen paralar ailenizi, arkadaşlarınızı, eşinizi karşınıza almanız demektir. Acele etmeyin, öğrenin, aşırı risk almayın.

Öfkesini kontrol etmesini bilmeyen komutan ordusunu düşmanın üzerine karınca sürüsü gibi yollayandır. Bu taktik ordusunun en az üçte birinin savaşın başında yok olup gitmesinden başka bir işe yaramaz.

Borsada korku ve umut en büyük düşmandır. Duygularını kontrol edemeyen ve histeriye kapılan bir yatırımcı eninde sonunda kaybetmeye mahkumdur.

İyi bir savaşçı kendini yenilgiden koruyabilir. Ancak, düşmanı yenmeyi garantileyemez.

Borsa yatırımcısı öncelikle hise sneetlerini iyi seçerek yenilgiden korunmalıdır. Unutmayın, sermayenizin %50’sini kaybederseniz aynı parayı kazanmak için %100 getiri elde etmelisiniz. Warren Buffett’ın dediği gibi: Kural 1: Para kaybetme. Kural 2: Birinci kuralı asla unutma.

Gerçek lider ahlak faktörünü işler. Disiplin faktörüne sımsıkı yapışır. Böylece başarıyı kontrolü altına alır.

İyi bir yatırımcı son derece disipli olmak zorundadır. Disiplin bir sanattır ve korunması için sürekli çalışılması ve mücadele edilmesi gerekir. Hisse senedi yatırımcılığı lakayıtlığı affetmez.

Büyük bir gücün kontrolüyle bir kaç kişinin kontrolü aynı prensiplere bağlıdır. Sadece rakamların bölünmesi gerekir.

Yatırım yaparken 5.000 TL ile 1.000.000 TL’nin yönetim prensibi aynıdır. Sabır ve disiplin her zaman yanınızda olmalıdır.

Toparlarsam

Uzun zamandır yapmak istediğim bir şeydi bu. Eğer içinizde Savaş Sanatı’nı okumayan varsa mutlaka okusun. Muhteşem bir taktik kitabı. 2500 yıl öncesinden kalma olsa da hala geçerliliğini koruyor ve eminim ki kullanılıyor.

Bu arada, Savaş Sanatı’nda sizin en sevdiğiniz cümle hangisi? Buradakilerden de olabilir ya da buraya yazılmayanlardan da olabilir. Benimki “Savaşta zafer stratejisine sahip komutan çatışmaya ancak zaferi kazandıktan sonra girer. Yenilgiye mahkum komutan ise önce çatışmaya girer, sonra zafere yönelir. ”  🙂

Okuduğunuz için teşekkür ederim. Saygılar.

Not: Arzu edenler Sun Tzu’nun Savaş Sanatı isimli kitabını Youtube’da ücretsiz dinleyebilirler. Sayın Akın Altan’ın eline sağlık.

7 Yorum

  1. Onur kaptan demiş ki:

    Her zamanki gibi süpersin…

    Kasım 24, 2017
    Yanıtla
    • Lattedenborsaya demiş ki:

      Sayın Onur Kaptan,

      Desteğiniz için çok teşekkür ederim.

      Saygılar.

      Mayıs 7, 2018
  2. İsmail demiş ki:

    Elinize sağlık.

    Kasım 24, 2018
    Yanıtla
    • Lattedenborsaya demiş ki:

      Teşekkür ederim Sayın İsmail Bey. Saygılar.

      Kasım 24, 2018
  3. Fatih demiş ki:

    Çok güzel olmuş,yüreğinize sağlık:)

    Şubat 2, 2020
    Yanıtla
    • Lattedenborsaya demiş ki:

      Teşekkür ederim Fatih Bey, kitap çok değerli, öğütleri de.

      Şubat 2, 2020

İsmail için bir cevap yazınCevabı iptal et

Bu site, istenmeyenleri azaltmak için Akismet kullanıyor. Yorum verilerinizin nasıl işlendiği hakkında daha fazla bilgi edinin.