Yatırımcı Olarak Psikolojim: Sis Bulutunun İçinde Yol Almak

Herkese selamlar.

Arada sırada içinde bulunduğum çevreyi ve yatırımcı olarak kendi ruh hâlimi gözlemleyip kayıt altına alıyorum.

Sis bulutunun içinde yol aldığımız şu günlerde de bu yazının biraz olsun kafamı berraklaştıracağını düşünüyorum.

İlk önce makro ekonomik belirsizliklerden başlayacağım; bunların yatırımcı olarak pozisyonumu nasıl etkileyeceğinden bahsedeceğim, sonra da sektörel olarak fırsat gördüğüm şirketleri yazacağım.

Hadi başlayalım.

Kısa Bir Makro Değerlendirme: Neredeyiz?

Öncelikle kısa-orta vadeli portföy tutanlar için kısa bir değerlendirme yapmak istiyorum.

İçinde bulunduğumuz durumda getirileri etkileyebilecek birçok belirsizlik bulunuyor.

2020-2021 boyunca ve 2022 yılının yazı da dâhil olmak üzere oldukça ucuzduk. Bu şirket bu kadar etse pahalı olmaz diye yatırım yapıyorduk. Pandemi dönüşü şirket değerleri dolar bazında yerlerde sürünüyordu.

2022 yılının ortalarında dolar bazında dünyada tahvil ve hisse senetleri değer kaybederken biz büyük oranda değer kazandık.

Doların değeri enflasyon kadar artmadı ve bu kimilerine göre bir güç birikmesine sebep oldu. Bir yandan da TL tarihsel olarak en düşük değerlerinden birinde bulunuyor. Yani beklenen olsa da beklendiği kadar güçlü olmayabilir.

Diğer bir deyişle döviz artabilir ama herkesin beklediği kadar da artmayabilir.

Kur artarsa seçimden sonra cevap olarak faizler artabilir. Bu da kur artışını sınırlayabilir.

Fakat faiz artışı indirgeme oranlarını doğrudan etkilediği için hisse senedi değerlerini aşağı çekebilir. Şu anda okuduğum raporlarda politika faizinin %10’un altında olmasına rağmen risksiz faiz oranı olarak %21-22’ler alındığını görüyorum. Yani bir yere kadar olası faiz artışı hisse değer tahminlerine girmiş durumda.

Faiz artışı olur mu? Olursa ne kadar hızlı olur ya da miktarı ne olur bilmiyorum.

Faiz artırmadan önce doların artışına ne kadar izin verirler? O da belli değil.

Kısa ve orta vadeli portföy yönetirken tahmin edemeyeceğimiz ama hisse senetleri fiyatlarını doğrudan etkileyerek belirsizlik kaynağı oluşturan, benim de kafamı kurcalayan konular şunlar:

  • Kur ne olacak?
  • Faizler ne olacak?
  • Enflasyon ne olacak?

Zihnimde bu soruların cevaplarını tam olarak veremediğim için hisse senedi oranım şu an için %55-%60 civarlarında bulunuyor. %120’yi gördüğü zamanlar olmuştu. Şu an Eurobond varlığından dolayı istesem de o oranlara çıkamam ama krediler dâhil %100’e yaklaşacak potansiyelim var.

Zaman içinde taşların yerine oturacağını düşünüyorum. Taşlar yerine oturana kadar da bu oranı üç aşağı beş yukarı korurum. Tabii iyi bir şirkete denk gelene kadar …

Ne Yapacağım

Bugün 19 Mart 2023. Seçime 2 aydan az bir süre kaldı.

Önümüzdeki en büyük sorular: Kur ne olacak, faiz ne olacak, enflasyon ne olacak, seçimler ne olacak.

Bütün bu sorulara yanıt verememek kafamı daha da karıştırıyor.

Yanıt vermem gerekiyor mu? O da ayrı konu tabii. Şirketlere odaklanmak bence yapılması gereken yegâne konu.

Warren Buffett’ın dediği gibi “Kıyıya doğru yüzmeye devam ederiz. Bazen dalgalar bizimle olur ve daha hızlı yüzeriz; bazen de dalgalar karşıdan gelir, o zaman da daha yavaş yüzeriz. Ama yüzmeyi hiç bırakmayız.”

Hâl böyle iken şirketlerime odaklanmaya devam ediyorum. Eğer doğru şirketi bulabilirsem (ki benim durumumda yukarıda belirsizliklerden en az şekilde etkilenebilecek ve kârını artırabilecek şirketler bulmak oluyor) %100 ve üzeri hisse pozisyonuna girmekten kaçınmayacağım. Eurobondları şimdilik satmayı düşünmüyorum.

Bu kadar belirsizlik içinde bazı iyi gelişmeler de olmuyor değil.

Doğal gaz fiyatları uzun bir aradam sonra 9.000’in altına indi. Bu durum, doğal gazı girdi olarak kullanan cam (SISE) ve rafinaj sektörü (TUPRS) için önemli bir avantaj sunacaktır.

Bir de geçen sene pandeminin bitişini ve havacılık sektörünün toparlanmasını tutturmuştuk. Bu sene yine elim kaşınmaya başladı 🙂

Havacılık sektöründe yolcu sayıları ve doluluk oranları artıyor ama piyasa şu an bunu görmüyor gibi geliyor bana. Mesela Pegasus’un şubat verileri %20-30 oranında artış göstermesine ve jet yakıtı fiyatları düşmesine rağmen piyasanın umurunda olmadı.

Bu yaz buradan bir hikâye çıkabileceğini düşünüyorum. Bakalım neler olacak.

Öte yandan şirketin halka açıklık oranının artmaya devam etmesi riski artırır. Havacılığı etkileyecek olumsuz durumları da şu an öngöremiyorum.

Toparlarsam

Şu an belirsizlik temel senaryo ve 2022’de elde edilen yüksek getirileri koruma güdüsü beni biraz çekingen kılıyor.

Fakat havacılık başta olmak üzere rafinaj ve cam sektörlerini gözüme kestirmiş durumdayım. Bence doğal gaz ve jet yakıt düşüşleri fiyatlara henüz yansımadı. Bir de holdingler var. Birkaç genel kurula katıldıktan sonra 2023 portföyünü şekillendiririm.

Genellikle stratejimi %50 bir hisse, %50 de diğer hisseler şeklinde kuruyorum. Üç-dört hisseyi geçmemeye çalışıyorum. Şimdilik ilk %50 havacılık olacak gibi duruyor.

Siz seçim öncesi ve sonrası için ne düşünüyorsunuz? Bu belirsizlik senaryosunda oyun planınızı nasıl kurdunuz? Biraz da sizden dinleyelim.

Saygılar.

8 Yorum

  1. Emre Yilmaz demiş ki:

    Kur, faiz büyük belirsizlik. Bu kur oranının İhracatçı şirketleri rahatsız ettiği açık. Cari açığımızı da oldukça büyüttü. Devam etmesi düşünülemez. Bu Enflasyon ile bu faiz oranı da elbette gerçekçi değil.
    Seçimde hükümet değişimi ile taşların yerine oturacağını, kademeli yukarı gidecek bir kur ile seçim sonuçlarını olumlu değerlendiren yabancı nın TR ye geleceğini, artacak kur ile ihracatçı şirketlerin olumlu ayrışacağını düşünüyorum.
    $/TL artacaksa, yine bir $ rallisi beklerim. $ ın ani artışına izin verilmeyeceğini, kademeli artacak kur u hesap etmek yerine, iyi yönetilen şirketlere ortak olmayı, bu yönetimi Ceo lara bırakmaya uygun görüyorum.
    %90 Hisse ile devam…

    Mart 19, 2023
    Yanıtla
    • Lattedenborsaya demiş ki:

      Merhaba Emre Bey,

      Teşekkür ederim yorumunuz için.

      Mart 19, 2023
  2. Emre demiş ki:

    Yiğit Bey buffett mektuplarini cevirmeyecek misiniz bu yıl

    Mart 19, 2023
    Yanıtla
    • Lattedenborsaya demiş ki:

      Selamlar, son mektubu çevirmeye zaman bulamadım maalesef. Bu hafta biter umarım.

      Saygılar.

      Mart 19, 2023
  3. Rasim Çetin demiş ki:

    Eurobont alsam döviz ve faiz fiyatlamalarinda zarar eder miyim, bilgim yok. Yabanci hisse fonlarina girsem diyorum, hiç yoksa bir devalüasyon halinde elimde döviz tutmuş gibi olurum diyorum. Benim de kafam karışık. Gesan ve Kontr büyüme müthiş, tutuyorum. Tupras ve sise de var. Bir de otomotiv ve eregli derken portföy çorbaya dönüyor. Selam ve sevgiler.

    Mart 19, 2023
    Yanıtla
    • Lattedenborsaya demiş ki:

      Merhabalar Rasim Bey,

      Kafaların karışması normal. Güneş enerjisi ve türevi şirketleri kaçırdım maalesef.

      Bol kazançlar:)

      Mart 19, 2023
  4. Mehmet demiş ki:

    Merhaba üstad. Yazdıklarını ve çevirilerini ilgi ile takip ediyorum. Borsaya gireli bugünlerde 1 seneyi geçti önce İsdemir ve Vesbe ile sağlamcı ve temettücü olarak girdim borsaya, şuan okuduklarım ve kişisel tecrübelerim, beni temettü alanindan değer yatırımcısı alanına çekti. Artık biraz daha borsacı dede gibi düşünmeye başladım, sanırım kim olduğunu biliyorsundur.
    Yönetimi iyi geleceğe yatırım yapan küçük şirketlerden bir portföy yapmaya çalıştım. Şuan %100 hissedeyim üstelik yan tahta ve BIST 100 hisselerinde portföyde BIST 30 hissesi bile yok kimileri için çok büyük risk diyebiliriz. Evet bu büyük riskten dolayı portföyümün %30 kaybettiğim zamanlar da oldu.
    Peki neden bu kadar riskli yatırım yapıyorum? Bunun cevabı senin makalende de belirttiğin gibi şirketlerime ve onların finansallarına odaklanmam. Örneğin Cemtaş son çeyrekte bilanço çok iyi gelmedi ama karlılık devam ediyor. Bence satmak için önemli bir sebep yok ama piyasada son bir haftada %16 değer kaybetti. Burada yapamadığım yukarıdan satıp düşükten almak ama kendimi uzun vadeci addettiğim için. Günlük al sat yapacak psikolojiye de sahip değilim ayrıca bu durumun beni yatırımcı değil borsa bağımlısı yapmasını da istemiyorum. Takip ettiğim 50 ye yakın şirket yüzeysel takip, bir yılda alıp sattığım 20 ye yakın hisse var. Çoğunda %50 ye yakın kar ettim tabi o zaman kar etmeyeni dövüyorlardı. Şansızlık ise borsaya maaşımdan artırdığım ile başladığım için o zamanlar çok az paramı katlamamdı. 7 bin ile başladığım borsaya suan 240 bin ile devam ediyorum. Sanırım 180 bini ana param. Aralık ayında 100 nakit ile desteklediğim borsa portföyüm maalesef o zamandan beri getiri elde edemedi. Zaman zaman yakaladığım büyük karları da zamanında satmadığım icin kaçırdım. Bunun da sebebi sanırım uzun vadeci olmam.
    Şuanki siyasi yapı ve spk ise bence sağlıklı bir borsa için acilen değişmeli. Bazı şeylerin değişeceğini öngörerek ve uzun vadede ülkemizin geleceğini parlak gördüğüm için şirketlerime ve yatırımıma güvenerek para yatırmaya devam ediyorum. Puslu ve sisli havalar motivasyonu bozsa da uzun vadede yatırımcı olarak kalmak istiyorum. Ne kadar başarılı olurum bilmiyorum ama halkımızın ve insanlarımızın artık altın ve döviz yerine daha çok borsa yatırımcısı olması gerektiğini düşünüyorum.
    İlerleyen zamanlarda daha aydınlık ve şeffaf bir ortamda yatırım yapmak dileğiyle.

    Mart 21, 2023
    Yanıtla
    • Lattedenborsaya demiş ki:

      Merhabalar Mehmet Bey,

      Hepimiz yatırım felsefemizi oturtmaya çalışıyoruz. Bunu yaparken de inişler çıkışlar çok normal.

      Değişim ise bu işin olmazsa olmazı.

      Umarım hedeflerinize ulaşırsınız. Bol kazançlar.

      Saygılar.

      Nisan 2, 2023

Mehmet için bir cevap yazınCevabı iptal et

Bu site, istenmeyenleri azaltmak için Akismet kullanıyor. Yorum verilerinizin nasıl işlendiği hakkında daha fazla bilgi edinin.