Herkese selamlar.
Ray Dalio; Amerikalı milyarder, yatırımcı, hedge fund yöneticisi ve yardımsever olarak tanınıyor. Şirketi Bridgewater Associates, dünyanın en büyük hedge fonu konumunda.
Sadece getiri olarak değil, insanların gelişimlerine yaptığı katkılarla da bu övgüyü hakediyor. Çalışmalarında algoritmalarla insan karar verme mekanizmasını birleştirmeye çalışıyor.
Yazdıkları kitapları ücretsiz olarak yayınladığı www.principles.com isimli sitesinden indirebilirsiniz.
Ayrıca, bu zamana kadar oluşturduğu prensiplerini anlattığı sekiz bölümlük bir video serisi de bulunmakta.
Youtube’de de bir çok içeriği mevcut.
Bunlara mutlaka göz atmanızı tavsiye ederim. Asla pişman olmazsınız.
Benim bakış açımı değiştirdi. Size de çok faydalı olacaktır.
Şimdi size Ray Dalio’nun sevdiğim sözlerini paylaşmak istedim.
Hadi başlayalım.
Eğer bir şeyi yapmak istemezsem onunla savaşırım. Eğer yapmak istersem hiçbir şey beni engelleyemez.
Yıllar boyunca politika yapıcıların devalüasyondan hemen önce güvenceler verdiklerini gördüm. Böylece, bir hükümet ya da politika yapıcısı kur devalüasyonu olmayacağına dair güvence verdiğinde ona inanmamayı öğrendim. Ne kadar güçlü güvence verirlerse, muhtemelen durum o kadar umutsuzdur ve devalüasyon olma ihtimali o kadar yüksektir.
Eğer herkes aynı şeyi düşünüyorsa, mesela belli hisselerin iyi oldukları, bu neredeyse kesin olarak fiyata yansımıştır ve bu yönde bahse girmek büyük olasılıkla hatadır. Yine öğrendim ki her hareketin (para ve kredi bolluğu gibi) ona uygun olan sonuçları (yüksek enflasyon) vardır ve bu sonuçlara uygun karşı tepkiler (sıkı para ve kredi politikası ve ters piyasa hareketler) doğar.
Bir olay hakkında hiçbir zaman %100 emin olamazsınız: Dışarıda her zaman en çok emin olduğunuz bahiste bile, canınızı çok fena yakacak olan bilmediğiniz riskler vardır. Bu yüzden en iyisi bazı şeyleri gözden kaçırdığını kabul etmek ve ona göre davranmaktır.
Para kazanma amacı, paranın gerçek değeri olmadığı için mantıksızdır. Paranın değeri aldığı şeylerden gelir ve para ile her şeyi satın alamazsınız. Bu yüzden gerçekten ne istediğinizi ve hedeflerinizi belirlemek sonra da onlara ulaşmak için neye ihtiyacınız olduğunu tespit etmek gerekir. Para kuşkusuz bu hedeflere ulaşmak için gerekenlerden biri olacaktır. Fakat kesinlikle en önemlisi olmayacaktır.
Her yatırımcının hayatında, olması gerektiğini düşündüğü ve olan arasında büyük farkların olduğu, endişeli zamanlar vardır. Ve bu zamanlarda felaket getirecek bir hataya mı yoksa büyük bir fırsata doğru mu bakıyorsunuz bilemezsiniz.
Felaketime neden olan hatalar utanç verici derecede açıktı. İlk olarak, çılgınca kendime güveniyordum ve duygularımın beni ele geçirmesine izin vermiştim.
Hatalı olduğuma dair yaşadığım büyük korku ile düşünce yapımı değiştirdim. “Haklıyım” diye düşünmek yerine, “Haklı olduğumu nereden biliyorum” diye sormaya başladım. Bu sorunun cevabını bulmanın en iyi yolunun da benim gibi aynı hedefte olan fakat benden farklı düşünen bağımsız düşünürlere fikirlerimi sorgulatmak olduğunu anladım. Onlarla farklı fikirde olarak düşüncelerimi stres testine soktum ve geliştirdim. Bu yolla hepimiz haklı olma olasılığımızı arttırdık.
Yıllar içinde öğrendim ki, sıkı ve yaratıcı şekilde çalışırsanız istediğiniz her şeye sahip olabilirsiniz, fakat hepsine birden sahip olamazsınız. Olgunluk, muhteşem fırsatları kovalamak için iyi fırsatları reddetmektir.
Bir çok insan mantıklı değil de duygusal olduğu için kısa vadeli sonuçlara aşırı tepki gösterir. Zaman kötü olduğunda vazgeçip satarlar ve işler iyi gittiğinde ise yüksekten alırlar.
İşler iyi giderken, kötü gittiği zamankinden çok daha fazla sözde arkadaşınız olur. Çünkü insanlar kazananların yanında olmak isterken, kaybedelerden kaçınırlar. Gerçek arkadaşlarda ise durum tam tersidir.
Varlık getirilerini neyin yönlendirdiğini biliyorum fakat aynı zamanda biliyorum ki; biri hangi varlığa sahip olursa olsun, bir zaman gelecek ve o varlık değerinin çoğunu kaybedecek. Buna vergilerden sonra en kötü yatırım olan nakit de dahil çünkü enflasyondan ve vergiden sonra değerinin çoğunu kaybeder.
Endişelenmemiz gereken iki büyük güç vardır: Enflasyon ve büyüme.
Yatırımcılar bağımsız düşünür, olmamış şeyleri tahmin ederler ve bu bahisleri için gerçek para verirler. Politika yapıcılar ise uzlaşmanın teşvik edildiği bir ortamdan gelirler, zaten olmuş şeylere reaksiyon göstermek üzere eğitilirler ve uzlaşmaya hazırlanırlar, bahse girmeye değil. Yatırımcılar gibi her bahisleri konusunda piyasadan anında geri bildirim almadıkları için içlerinden kimin iyi karar verici olduğu kimin ise kötü karar verici olduğu belli olmaz.
Gençken, olağanüstü şekilde başarılı olmuş insanlara baktığımda, olağanüstü oldukları için başarılı olduklarını düşünürdüm. Birkaçını tanıdıktan sonra gördüm ki onlar da sizin ve benim gibi hata yapıyorlar, zayıflıkları ile mücadele ediyorlar ve özel ya da muhteşem olduklarını düşünmüyorlar. Bizden daha mutlu değiller, normal insanlar kadar ya da daha fazla mücadele ediyorlar. En vahşi hayallerini gerçekleştirdiklerinde bile zaferden çok mücadeleyi tecrübe ediyorlar.
Yıllardır şunu gördüm ki, en mutlu insanlar kendi doğalarını kabul edenler ve bunu yaşamları ile eşleştirenler olmuştur.
Bir hata yaptığınızda gelecekte yapacağınız binlerce benzer hatadan kaçınmanın yolunu öğrenirsiniz. Bu yüzden eğer hatalarınıza bir şeyleri çabuk öğrenmek için bir araç olarak bakarsanız, onlardan heyecan duymalısınız. Fakat onlara kötü bir şeymişler gibi davranırsanız, hem kendinizi hem de başkalarının acı çekmesine yol açarsınız ve büyüyemezsiniz.
Talebi en iyi anlatan harcamalar kalemidir.
Eğer başarısız olmuyorsanız ve limitlerinizi zorlamıyorsanız, potansiyelinizin tamamını kullanmıyorsunuz demektir.
Uyumak için iyi bir yatağa sahip olmak, iyi bir ilişkinizin olması ya da iyi yemek yemeniz, çok fazla paranız olduğunda artacak ya da daha az paranız olduğunda azalacak şeyler değildir. Aynı zamanda insan çok parası olduğunda da az parası olduğundan daha iyi insanlarla tanışmaz.
Bir duygu tarafından kontrol edilmemek olaylara daha yüksek bir düzeyden bakmanıza sebep olur.
Gerçek, ya da daha açık anlatımıyla gerçeğin doğru bir şekilde anlaşılması, iyi sonuçlar elde etmenin temelidir.
Cahil kişileri dinlemek, hiç cevap bulamamaktan çok daha kötüdür.
Neyi bilmediğinizin farkında olun. Zayıflıklarınız ve hatalarınızı anlama konusunda ise rahat olun.
Muhteşem bir hayatınızın olması için tehlikeli bir ormandan geçmeniz gerektiğini hayal edin. Olduğunuz yerde kalabilirsiniz ve sıradan bir hayatınız olur ya da risk alıp ormanı geçersiniz ve muhteşem bir hayatınız olur. Bu seçime nasıl yaklaşırsınız? Bu soru hakkında durup düşünün çünkü öyle ya da böyle hayatımızın bir evresinde bu soru ile hepimiz karşılaşacağız.
Hayat, bizi seçimler yapmamız gereken karşılaşmalara doğru sürükleyen bir nehir gibidir. Duramayız ve karşılaşmalardan kaçamayız. Yapabileceğimiz tek şey karşılaşmalara en iyi şekilde yaklaşmaktır.
Sizin ya da başkalarının yaptığı hatalara üzülmeyin. Şunu bilin: 1) Zaten yapılacaklardı, 2) Öğrenme sürecinin ilk ve en önemli adımı hatalardır, 3) Hatalara üzülmek onlardan yararlanmayı engeller.
Acı, bize doğa tarafından verilen ve limitlerimize ulaştığımızı ya yaklaştığımızı gösteren işarettir.
Bir şeyi başarıyla yapmanız size, başkalarına o şeyin nasıl yapıldığını söyleme hakkı vermez.
Piyasada para kazanmak istiyorsanız, bağımsız düşünmeli ve alçakgönüllü olmalısınız.
Şunu öğrendim ki olağanüstü şekilde başarılı olmak için limitlerinizi zorlamalısınız ve limitlerinizi zorladığınızda bir yerlere çarparsınız ve canınız çok acır. Başarısız olduğunuzu düşünürsünüz fakat, vazgeçmediğiniz sürece başarısız olmazsınız.
İhtimalleri olasılıklarla karıştırmayın. Her şey ihtimal dahilindedir ve önemli olan bunların olasılığıdır. Herşey olasılıklarına göre ayrılmalı ve önem sırasına dizilmelidir. İnanın ya da inanmayın, acılarınız dinecek ve önünüze başka fırsatlar çıkacak.
Ne kadar çok bildiğinizi sanırsanız, algılarınız o kadar kapanır.
Saygılar
Çok beğendim.Sözleri sadece yatırım için değil,Aynı zamanda hayat dersi.Türköe kitabı varmı?
Maalesef Sayın Zamanın Ruhu, Türkçesi şu an için yok. Umarım gelir.
[…] Blogda Ray Dalio’nun sevdiğim sözlerini de paylaşmıştım. […]
[…] zamandır Ray Dalio’yu takip ettiğimi biliyorsunuz. Özellikle üzerinde durduğu kısa ve uzun vadeli borç döngüleri […]
teşekkürler