Herkese selamlar! Boğa piyasası devam ediyor. Büyük bir coşku var. Her yerde 100 bin coşkusu var. Geçti geçmedi, bir ton gürültü patırtı…
Uzun uzun zamandır sadece borsayla ilgilendiğim ve borsa ve tasarruf hakkında yazdığım için diğer yatırım araçlarını geri plana attım gibi hissediyorum. Biraz geri çekilip etrafa yukarıdan bakma ihtiyacı hissettim. Bu yüzden şimdi altın, dolar mevduat, tl mevduat, BIST 100 endeks, BIST 30 endekslerinin 2001 Haziran – 2017 Haziran tarihleri arasındaki getirilerini hem birbirleriyle hem de enflasyonla karşılaştıracağım.
Bakalım en çok hangisi kazandırmış geçen sürede…
Her zaman çeşitlilikten yanayım, pasif gelirimin omurgasını temettüsü büyüyen hisse senetlerinden aldığım temettüler oluşturacak olmasına rağmen, kira geliri, az mevduat, az altın vs. tutabilirim emekli olunca. Öyle daha rahat edeceğimi düşünüyorum şimdilik. İlerde ne olur bilmem tabii.
Fakat borsayla o kadar iç içe geçtim ki diğer yatırım fırsatlarına bakmak aklımdan bile geçmiyor. Bir de ne olursa olsun 2009’dan beri şöyle ya da böyle yükseliyoruz. Onun getirdiği rehavet de olabilir belki. Kenara hiç fon ayıramadım.
Ama artık bakış açımı genişletmenin zamanı geldi 🙂 Önce enflasyondan bahsedelim.
2001 – 2017 Yılları Arası Enflasyon Götürüsü
2001 yılında 1000 TL param olduğunu varsayacağım ve onu yukarıda bahsettiğim yatırım çeşitlerinde değerlendireceğim. Bunun için 2001 yılındaki 1000 TL’nin alım gücüne şu an kaç TL’nin eşit olduğuna bakacağım. Yani amiyane tabirle yatırımımın enflasyon karşısında ezilmemesi için en az ne kadar kazanmam gerektiğini bulacağım.
Bunu yapmak için TCMB’nin enflasyon hesaplayıcısını kullanacağım.
Görüldüğü gibi 2001 yılında 1000 TL’ye aldığım bir mal sepetini şu an 5833 TL’ye alabiliyorum.
1000 TL’yi TL Mevduata Yatırsaydım Ne Olurdu?
İlk önce mevduata bakayım. Bunun için TCMB Ağırlıklı ortalama Mevduat Faizi’ni kullanacağım. 2000 yılından beri oranları bulabilirsiniz. Ben 2001 Haziran’dan itibaren bakacağım. Paramı yıllık faize koyacağım. Böylece %15 yerine %12 stopaj ödeyeceğim.
Hesaplamayı yaptığımda;
Gördüğünüz gibi 1000 TL 12952 TL olmuş. Eminim Hisse.net’in mevduat topiğindeki çılgın abiler bundan çok daha fazlasını alabilmişlerdir sonuçta adamlar beş bankayı birbirine kırdırıp, bankacıların beynini yakıyorlar ve yüksek faiz alıyorlar ama ben gariban mevduat faizi üzerinden işlem yaptım:)
Bu çıkan tutarda 2001, 2002 ve 2003 yıllarındaki yüksek faiz avantajını da unutmayalım.
1000 TL’yi Dolar’a Çevirip Mevduat Yapsaydım Ne Olurdu?
Doların son çıkışı herkeste travma yarattı. Beni de tırım tırım tırstırdı. Hoş, hala da biraz tırsıyorum. O kadar yükseldi ki artık gözümde kolay kolay dolarlar da uçuşmuyor. O kadar yani…
Yine 2001 yılı Haziran’ından itibaren bakacağım.
İlk önce TCMB kur sayfasından geçmiş dönem kur bilgilerini aldım.
1 dolar yaklaşık 1,15 TL’ymiş. Yaklaşık bir hesapla yıl sonunda 1368 dolarım olacak. O da bugünkü kurdan 4831 TL yapıyor.
Yaklaşık bir hesapla yıl sonunda 1368 dolarım olacak. O da bu günkü kurdan 4831 TL yapıyor.
TL karşısında değeri artsada dolara verilen faiz çok düşük kaldığı için bileşik getiri olarak çok gerilerde kalmış.
2001-2017 Yılları Arasında Altın Ne Olmuş?
Altın her zaman hor gördüğüm bir yatırım aracı oldu. Hiçbir zaman altın alıp da köşeye atamadım. Biriktirenlere de hep imrendim ama. Sonuçta erken emekliliğin ilk kuralı tasarruf etmek. Ben çatır çatır para harcarken adamlar üç beş biriktirmiş sonuçta.
1000 TL param vardı. 2001 yılının Haziran ayında 1 gr altın 10, 52 TL imiş. Baktığım zaman 1000 TL ile 1000/10,52= 95,06 gr alırmışım. Bunu faizsiz altın olarak tutacağım.
Şu an 1 gr altın 141,39 TL. 95,06 gram altın ise 13440,11 TL ediyor.
Çıkan sonuç beni bayağı dumur etti. Nasıl yani altın, TL mevduatı geçmiş enflasyonu da neredeyse üçe mi katlamış 😀 Mutfağa gideyim bir soğuk su içeyim. Sonra yastık altında altın saklayan üstadlardan bir özür dileyeyim.
1000 TL’mi BIST 100 ve BIST 30 Endekslerine Yatırsaydım Param Ne olurdu?
Mr Money Mustache denen arkadaş parasını S&P 500 fonuna yatırıyor ve %4 kuralıyla emekli oluyor. %4 kuralını da ayrıntılı şekilde açıklayacağım. Ama şu an acaba paramı BIST 30 ve BIST 100 endeksine yatırsaydım ne olurdu onu inceleyeceğim.
Önce BIST 100’den başlayalım…
Haziran 2001’de BIST 100 11204 puanmış. 2017 Haziranının başında ise 99638 olmuş. Yani toplam 8,89 kat bir artış var. Kabaca 1000 TL 8890 TL olmuş.
Şimdi de BIST 30’a bakalım.
Haziran 2001’de BıSt 30 14225 puanmış Haziran 2017’de ise 122292 puana çıkmış. Yani toplam 8,59’luk bir artış var. Yani 1000 TL 8590 TL olmuş.
Burada şunu belirtmeliyim ki endeks fonlarını böyle alıp alamayacağımdan emin değilim. Bir sonraki yazılarda bu endeks fonlarını güzelce araştırmak istiyorum.
Burada BIST’in getirisinin şöyle bir yanılgısı olabilir. Bunun içinde temettüler yok, temettü veren senet düşer ve endeksi de aşağı çeker. Ama bu para kaybolmaz, nakit olarak bize gelir. Yani temettüleri de katsam endeks getirisi çok daha yüksek çıkabilir. Bu hesabı yapan biri varsa yorumlara yazarsa çok iyi olur.
Toparlarsam
Kabaca yaptığım hesaplarda 1000 TL 2001’den 2017’ye
- Altın alındığında 13440 TL,
- TL Mevduata yatırıldığında 12952 TL,
- BIST 100 8890 TL,
- BIST 30 8590 TL
- 2001’deki 1000 TL enflasyon yüzünden şu anın 5833 TL’sine eşit,
- Paramı dolar mevduat yapsaydım kabaca 4831 TL’m olacaktı.
Hesaplamalar bu şekilde. Bunu niye yaptım diye sorabilirsiniz, bitince ben de sordum. Her şeyi borsa olarak gördüğümden böyle karşılaştırmalı bir analiz yapayım dedim.
Burada hisse seçimi yapmadığım için düzgün hisselerde beklenseydi ne olurdu onun cevabı yok. Türk endeks fonlarının ve klasik yatırım araçlarının uzaktan bir görüntüsü var.
Yukarıdaki siteleri kullanarak kendi zaman aralığınız için getirileri hesaplayabilirsiniz.
Okuduğunuz için teşekkür ederim. Saygılar.
Aynı tarih dliminde Aselsan hissesi (bölünme ve temettüler dahil) 1000 liralık alınsaydı şimdi kaç para idi hesaplama şansınız var mı? Ben o tarihli verilere ulaşamadığım için hesabı yapaamdım.
Sayın Can Bey,
En erken 2002 başından buldum. https://tr.investing.com/equities/aselsan-advanced-chart buradan çeşitli tarihlere bakabilirsiniz.
İyi geceler.
Malesef ordada göremyoruz, galiba en fazla 10 yıl öncesine gidilebiliyor investing de
2010 yılından bugüne 1000 tl niz 33480 tl olacaktı. saygılar
benim haesabıma göre temettülerle de içinde
Abi nerden üye oluyorduk bu bloga. önceki sitende yazı yazınca bildirim düşüyordu şimdi bulamadım.
Enes Bey onu daha ben de bulamadım 🙂 Bulunca ekleyeceğim. Kusura bakmayın.
https://report.paragaranti.com/rasyonet_fiyatarsivi.asp adlı web sitesindw Aselsanın fiyatınu buldum ama iki fiyat var Normal Fiyatı 11,25 Düzeltilmiş Fiyatı 0,083 yazıyor.
Sanıyorsam o tarihden bu zaman yaşdağı bölünemler ve verdiği temettüler hesaba katıldığında ki fiyatı Düzeltilmiş Fiyat oluyor.
Bu bilgilere göre de Aselsan 1 Haziran 2001’den bu zaman 265 katına çıkmış fiyatı 🙂 Yani o zamanın Bin lirası bugun 265 bin lirası olmuş oluyor.
selam hayırlı olsun
Çok teşekkür ederim Erkut Bey.
Merhaba Yigit Bey, cok guzel bir yazi olmus. Tesekkurler. Fakat borsamizda endekse dayali hisse seneti alimi yapilmadigi icin yani yatirim yapacaginiz para ile endekse yatirim yapamayacagiz icin; gercek sirketler uzerinden incelemeyi derinlestirmek isterim. Bugun portfoyuma koymak istedigim, Haziran 2001de de koymayi pek tabi dusunebilecegim asagidaki sirketlerin, yukarida Can Bey den gelen faydali link ile duzeltilmis fiyatlarini bugunku fiyatlarla karsilastirinca cok tatlin edici bir fark cikti ortaya:
ford oto 46 kat
tupras 44 kat
soda 45 kat
akbank 21 kat
trakyacam 21kat artmis. Yani sirasiyla bu sirketlere 1000TL koymus olsaydik (Toplam 4000TL). Suanda bozdurdugumuzda elimize gececek miktar 156.000TL olacakti.
UVY. Baska soze gerek var mi? 🙂
İyi gunler.
Duzeltiyorum:
5 sirkete 1000er TL den toplam 5000TL yatirim yapmis olsaydik; bugunku portfoy degerimiz 177.000TL olacakti 🙂
Tekrar selamlar, bu arada 1000TL, yaptigim hesaba gore 2001 yilinda, iyi bir sirkette yeni ise girmis muhendisin 3 aylik maasina tekabul ediyormus. Yani pek tabi bu para bulunabilirmis ve tasarruf miktari olarak hisse senetleri alinabilirmis.
Sayın Cenk Bey,
Para bir şekilde bulunur. Önce yatırımı ve yatırımcılığı öğrenmek lazım. Uzun vadeli yatırımılığı özümsemek lazım. Sonra da kontrol illüzyonuna düşmeden sıkıcı sıkıcı para kazanmak lazım 🙂
Sayın Cenk Bey,
Maalesef aramızda değil 40 katı, parayı ikiye katlayınca satmayacak insan sayısı çok az. O kadar büyük bir disiplin ve sürekli öğrenme gerektiriyor ki. Ben de yapabilir miyim bilmiyorum. Zamanla hep birlikte göreceğiz 🙂
Çok teşekkür ederim. Saygılar.
[…] bu işin arka planındaki olumsuzluklara gelirsek: Tarihsel olarak döviz tutmak hiç bir zaman en iyi seçenek olmamış. Bu yüzden portföyün belli bir kısmını döviz tutmak beni borsaya göre getiri olarak geride […]
2018 sonuna göre ne olmuş :
enflasyon götürüsü : 1000 — 7397
mevduat yaklaşık 1000 — 16680
altın 1000 — 20,609
bist100 1000 — 8146
bist30 1000 – 8033
dolar 1000 — 7264
mevduatta fena getirmemiş hani .. tabi burada doların da faiziyle hesaplanması gerekirdi ..
pardon doların faizi de hesaplanmış .. o an atlamışım ..
mevduat faizlerinden ve temettülerden alınan vergi düşüldü mü bu nhesaplamalarda?
Sayın Mustafa Bey,
Faiz tablosunda Vade sonundaki net faiz başlığı var. Yani vergi düşülmüş hali. BIST’te ise temettüler hiç hesaba katılmamış.
Saygılar.