Benjamin Graham, değer yatırımı kavramının kurucusu ve Warren Buffett’ın akıl hocasıdır.
Yazarı olduğu “Akıllı Yatırımcı” sadece değer yatırımcılarına değil tüm finans dünyasına önemli katkılar sağlamıştır.
Geçenlerde okuduğum bir kitapta ünlü yatırımcının ölmeden önce 1976 yılında Financial Analysts Journal’de yayınlanmış bir röportajı olduğunu farkettim ve hazine bulmuş kadar sevindim. Sonra da çevirmeye karar verdim.
Metin biraz zorlu olduğu için hatalar olabilir. Şimdiden kusura bakmayın.
İşte Benjamin Graham’ın ölmeden önce verdiği son röportajın çevirisi.
Hadi başlayalım.
Benjamin Graham’la Yapılan Son Röportajın Çevirisi
Jesse Livermore gelmiş geçmiş en iyi işlemcilerden biri olarak bilinir ve 1928 yılında yazılan “Bir Borsa Spekülatörünün Anıları” kitabının da baş kahramanıdır.
Ayrıca 1940 yılında da “Hisse senetlerinde Nasıl İşlem Yapılmalı?” isimli kitabı da var.
1877 yılında doğan bu ünlü işlemcinin serveti 1929 yılında 100 milyon doların üzerine çıkmış. Bu günün parasıyla aşağı yukarı 6-7 milyar dolar civarında.
Ünlü işlemcinin en büyük özelliklerinden biri de sadece kendi parasını yönetmesi.
Sürü psikolojisi ve insan davranışları değişmediği için Jesse Livermore’un uyguladığı strateji ve kurallar günümüzde de geçerli olarak kabul ediliyor. Teknoloji ne kadar hızlı değişse de insan beyni buna aynı hızda ayak uyduramıyor.
Şimdi size bu ünlü yatırımcının işlemler ve insan doğası ile ilgili sözlerini çevireceğim.
Yatırımcıların yaptığı Beş Büyük Hata ve Kaçınma Yolları (The 5 Mistakes Every Investor Makes and How to Avoid Them) son zamanlarda okuduğum en iyi yatırım kitaplarından biriydi.
Yazarı Peter Mallouk, ana felsefeyi vurgulamaktan uzaklaşmadan çok akıcı ve eğlenceli bir kitap yazmış.
Kendisi Warren Buffett’ın servetini kazanmasında büyük pay sahibi olan araç sigorta şirketi GEICO’nun hisse senedi yatırımlarını yöneten kişi olarak biliniyor. Hatta yaşlılıktan işi bırakana kadar Warren Buffett’ın yedeği olarak belirlenmişti. Fakat Buffett’tan önce işi bırakıp emekliye ayrıldı.
Uzun vadeli yatırım yapan eski toprakların her bilgi kırıntısına ihtiyacımız var. Bu yüzden çok bilinmeyen bu değer yatırımcısının röportajını çevirmeye karar verdim.
Piyasa zamanlaması (market timing) her yatırımcının rüyalarını süsleyen ve %99’umuzun (itiraf etsek de etmesek de) yapmaya çalıştığı bir eylemdir. Düşükken alıp yüksekten satmak, piyasa düşerken dışarıdan izlerken tüm yükselişlerde içinde olmak… Ne güzel olurdu değil mi?
Hangimiz şu sözleri işitmedik ki?: “Biraz daha düşsün alacağım, seçim geçsin alacağım, eğer şu olursa satacağım, kriz geliyor dışarıda durmak lazım.”
Ya da biraz daha genişletelim: “2008 krizinin en dibinde şu hisse senedini alsaydın şimdi köşe olmuştun. 2001 krizinde şu kadar lot hisse senedi alsaydın şimdi Hawai’de sörf yapıyordun vs vs.”
Ama bakın Vanguard Yatırım Fonlarının kurucusu John C. Bogle bu konuda ne diyor:
Piyasa tepedeyken satmak ve dipteyken almak çok güzel olurdu fakat 55 yıllık iş hayatımında sadece bunun nasıl yapılacağını bilen birini değil, bunun nasıl yapılacağını bilen birini tanıyan birini de görmedim.
Ya da Peter Mallouk:
Bütün kariyerim boyunca, kişisel olarak tam tepedeyken piyasadan çıkıp, en dipten piyasaya giren bir yatırımcı görmedim. Bir kez bile… Ve, bunu yapanın sürekli olarak tekrar etmesi gerekir. Profesyoneller bile bunu yapamazken, kankanızın bunu yapabileceğini mi düşünüyorsunuz? İstatistikler, olasılıklar ve ortak akıl bunun olamayacağını söylüyor.
Yani dostlar bir daha piyasa zamanlaması ile ilgili bir şey duyduğunuzda aklınıza ünlü yatırımcıların sözleri gelsin.
Bir müjde vererek başlayayım. ‘Çoğumuz yaptığımız günlük piyasa tahminlerinde yanılacağız. Her sene sürekli haklı çıkanların oranı ise %0,000000001’i geçmeyecek. Ahım şahım yorumcularınki bile…
