Uzun Dönemde Portföyün Değeri Ne Kadar Artar?

Herkese selamlar. Mümkün olduğu kadar iyi şirketleri toplayıp, Türkiye’nin gelecekte bugünden çok daha refah içinde olacağına güvenerek yatırım yapıyoruz.

Stratejimiz, mümkün olduğu sürece iyi şirketlerin hisselerini pahalı olmayan fiyatlardan toplamak ve bunlara uzun süre (çok uzuuuunnnnn süre) tutunmak üzerine kurulu.

Bu da bizi alım satım ve spekülasyon kazancından mahrum bırakıyor. Geriye elimizde tuttuğumuz hisselerin değer kazancından yararlanmak kalıyor ki bu kazancın ileride en çok getiriyi sağlayacak yöntem olduğunu düşünüyoruz.

Peki hisse senetlerimizin uzun dönemli olası değer kazancı nasıl hesaplanacak? Mesela gözlerimi kapasam ve portföyüme 5 yıl boyunca hiç dokunmasam hisse senedi portföyümün gerçek değeri ne kadar artabilir?

Şimdi önce Amerika’da bu işler nasıl oluyormuş ona bakacağım. Daha sonra da aynı hesaplamayı portföyüme karınca kararınca uygulamaya çalışacağım. Bakalım ne sonuçç çıkacak?

man-76196_1920
Uzun Dönemde Portföyün Değeri Ne Kadar Artar?

Uzun Vade’de Portföy Getirisi = İşletmenin Getirisi

Yeterince uzun vadede bir hisse senedinin getirisi ile işletmenin gösterdiği gelişme birbirine eşitlenir. Biraz daha açarsak:

Hissenin gerçek değer artışı = Net kâr artışı + temettü veriminin toplamı ile bulunur. 

Örnek vermek gerekirse;

1900 yılından 2005 yılına kadar S&P 500’ün ortalama getirisi %9,6 olmuştur.

Bu oranın %4,5’i temettü veriminden,

%5’i kâr artışından gelmiştir.

Geri kalan %0,1 ise John C. Bogle’nin deyimiyle spekülatif kazançtır.

Konuyu Warren Buffett’tan dinlersek:

“Hisse senedi geçici olarak işletmesinden daha iyi ya da kötü performans sergilediğinde, sınırla sayıda hisse sahibi alış ya da satış yaparak işlem yaptıkları tarafın zararlarını kâr olarak elde ederler. Fakat zamanla, Berkshire Hathaway hissedarlarının kazancı şirketin elde ettiği kazanç ile eşit olmalıdır.”

Şimdi tarihsel olarak bu ikisini bir grafik yardımıyla inceleyelim: 

Ekran Resmi 2018-09-21 15.27.32
The Little Book Of Common Sense Investing

Burada açık renkli çizgi yatırım getirisini (kâr artışı+temettü verimi) gösterirken, koyu çizgi de piyasanın getirisini gösteriyor (kâr artışı+temettü verimi+spekülatif getiri).

  • Uzun dönemli yatırım getirisi = Uzun dönemli piyasa getirisi

Uzun dönemde yatırım getirisi %9.5 iken piyasanın getirisi %9.6, 1900 yılında endekse yatırılan her 1 dolar 2005 yılında 15.062 dolar olmuş.

Tabii kardeşim enflasyon artışını niye hesaba katmıyorsun diyebilirsiniz. Burada katılmışı var:)

Uzun dönemli enflasyon %3 olarak alındığında ortalama getiri %9,5’ten %6,5’e düşüyor. Bu da yatırılan her 1 doların 106 yılda 793 dolara çıkmasını sağlıyor. Az değil, reel gelirin 800 kat artması demek bu.

Görüldüğü gibi 1900 yılından 2005 yılına kadar bu artış tıpatıp olmasa da aynı şekilde devam etmiş. Bu da bizi bir başka olguya götürüyor. Kısa vadede yatırım getirisi ile işletme getirisi birbirinden ayrılabilse de uzun dönemde birbirine benzer. 

Bunu kısa vadede belirleyen ise hissenin fiyat/kazanç (F/K) oranı oluyor. Etrafta korku hakim olduğunda F/K oranları düşüyor, herkes uçtuğunda ise F/K oranları yükseliyor. Bu da işletmenin getirisinden kısa vadeli sağmalara sebep oluyor.

Portföyümün Olası Getirisi

Şimdi bu kadar şey anlattıktan sonra fasülyenin faydalarına gelebilirim. Sorum şu: Yukarıdaki bilgiler ışında hisse senedi portföyümden ne kadarlık bir gelir elde etmeyi beklemeliyim?

Şimdi burada aklıma gelen kısıtlarla birlikte anlatarak yapacağım. Belki kendi portföyünüze uygulamak istersiniz. Kısıtlardan bazılarını bilmekte fayda var.

  • İlk varsayımım hisselerimin F/K’larının uzun yıllar ortalaması olduğudur. Bu oran şu an büyük ihtimalle uzun yıllar ortalamasından daha düşüktür ama yine de hesaplamaları karıştırmamak için bunu sabit alacağım.
  • Bu günden itibaren bir yıllık büyümeyi hesaplayalım.
  • Beş yıllık bir geçmiş veri ile portföy büyümesini tahmin etmeye çalışacağım.
  • Burada iki tane tahmin etmem gereken şey var. Bunlardan bir tanesi ileriye dönük beş yıllık ortalama temettü verimi, diğeri de yine ileriye dönük 5 yıllık kâr artış hızı. Geçmiş tekrar etmeyecek. Fakat geçmiş beş yılın verilerinin formülü anlamada bir fikir oluşturabileceğini düşünüyorum.
  • Bir de bu 5 yıl ne kadar uzun olursa çıkan sonuç da o kadar anlamlı olur. Yani çıkan sonuçlar 100 yıllık veri kadar kesin olmayacak. Belki de anlamlı olmayacak:)

Ne yapacağıma gelirsek, hisse senetlerimin teker teker beş yılda ne kadar ortama kâr artışı sağlayacağını bulmaya çalışacağım, ne kadar temettü verimlerinin olabileceğini de ekleyip bir portföy büyüme oranı çıkaracağım.

Şimdi buna bakalım.

Ekran Resmi 2018-09-21 17.30.01
Portföy Bilgileri

Verileri Investing.com’dan aldım. Hissenin ismini yazdıktan sonra Finansallar sekmesi altında oranlar sekmesine girip, beş yıllık hisse başı kâr artışını ve beş yıllık temettü verimi ortalamasını kullanabilirsiniz.

Portföy Büyüklüğü sütununda portföyümdeki hisse senetlerinin büyüklükleri bulunuyor.

Portföy Yüzdesi sütununda hisselerin yüzdesel olarak portföyde kapladığı yer gösteriliyor.

Son sütundaki temettü verimi + kâr ise uzun dönemde portföyümün etmesi gereken yıllık kâr yüzdesi.

Yani hiç bir şey yapmasam, yerimden kımıldamayıp yan gelip yatsam hisselerin gerçek değeri yıllık ortalama o sütun kadar artacak (bunun geçmiş beş yıllık ortalamalara dayandığını ve gelecek beş yılı yansıtmak için yeterli olmadığını belirtelim. Tam doğru sonucu elde etmek için geleceği aralıklarla da olsa tahmin etmek gerekir. Buralardaki sapmalar sonuçları çok etkileyebilir. Sadece iyi bildiğiniz şirketlere yatırım yapmanız bu tahmini iyi yapmanız için gereklidir.)

F/K’ların burada sabit olarak kabul edildiğini de tekrar belirtelim. Eğer piyasa coşar ve ortalama F/K’lar %10 artarsa portföy değeri spekülatif olarak %10 artar. Azalırsa da yine spekülatif olarak %10 azalır. Ama bu spekülatif kazanç uzun dönemde anlamsızdır (Endeksin bütününde).

Şimdi ikinci grafiğimize geçelim.

Ekran Resmi 2018-09-21 18.01.39
Portföyde Beklenen Gerçek Değer Artışı

İkinci grafikte de temettü verimi ve kâr artışı yüzdesinin doğuracağı sonuç gözüküyor.

Şu anki portföyüm eğer beş yıllık ortalamalara göre gerçek değer artışı yaşayacak olursa 33.930 TL’lik portföy gelecek 12 ayda ilave 10.276 TL gerçek değer kazanmış olacak.

Bu da %30,29’luk bir gerçek değer kazancı demek.

Bu gerçek değerin ne zaman piyasa fiyatına yansıyacağı ise tamamen zamana bağlı. Belki bu sene hiç yansımayabilir. Belki 5 yıl yansımayabilir. Ama umulan odur ki gerçek değer ile piyasa fiyatı er geç birbirini bulur (gelecek kâr artışı beklenen kadar olursa).

Bunu hisse senedi fiyatı ile de yapabilirsiniz. Ama yeni okurlar ön tarafı okumadan buraya bakıp yanılır diye hisse fiyatından değil de portföyden gittim.

Toparlarsam

Portföyün gerçek değer artışı uzun dönem ortalama temettü verimi ortalaması ile kâr artışı ortalamasının toplamı kadar olmalıdır.

Tabii ki burada piyasa riski, sektör riski, şirket riski, ülke riski gibi daha katılması gereken bir çok etken olduğunu unutmamamız gerekiyor.

F/K’lardaki değişimler de bunda etkili.

Bu hesaplamalarla aslında neden oturduğum yerde beklediğimi ve alım satım işlemi yapmadığımı da anlatmış oldum. Yıllık %30 bana yeter. Tabii ki enflasyonun ya da faizlerin %30 olduğu bir yerde çok da anlamlı olmayabilir ama enflasyon %10 olduğunda %20 reel getiri demek oluyor. Ve, bileşik getirinin muhteşem makinası benim lehime çalışıyor.

Siz bir şirketin gerçek değerini hesaplarken bu formülü kullanıyor muydunuz?  Ya da okuduktan sonra portföyünüze uyguladınız mı?

Saygılar.

13 Yorum

  1. Ahmet demiş ki:

    Trkcam bu oranlara göre gayet iyi…

    Eylül 21, 2018
    Yanıtla
    • Lattedenborsaya demiş ki:

      Sayın Ahmet Bey,

      Yazıda da bahsettiğim gibi geçmiş performans maalesef gelecekte de aynen tekrar etmeyebiliyor.

      Zaten iyi yatırımcının farkı da bunu ne kadar isabetli tahmin edebildiği ile ortaya çıkıyor.

      Saygılar.

      Eylül 22, 2018
  2. Baydu can demiş ki:

    Merhaba… işte tam istediğim yazı… ben de aynen böyle düşünüyorum… yani yan gelip yatıp, alım satım yapmadan, temettüleri ekleyerek 10 yıl, 15 yıl sonrasına bakmak.:) Yiğit bey siz benim portföyü biliyorsunuz zaten… yazdıklarınız benim de doğru yolda olduğumu söylüyor bence… sizi takibe devam..

    Eylül 22, 2018
    Yanıtla
    • Lattedenborsaya demiş ki:

      Sayın Baydu Bey,

      Bu blogu da 10-20 sene sonrasına kayıt olsun diye tutuyorum. Doğru çalışıp çalışmadığını biden sonraki nesiller görecek inşallah:)

      Maalesef bilmeden ve gereksizce yapılan hareketler daha fazla komisyon ödememize sebep oluyor. İyi şirketler kârları arttıkça da gerçek değerlerini arttırıyorlar. Kötü şirketlere bir şey diyemem tabii.

      Saygılar.

      Eylül 23, 2018
  3. Baydu can demiş ki:

    tek sorun, ortak hissemizin sadece AKSA oluşu.:) 5 ya da 6 hissede ortaklık olmasını dilerdim ama kısmet tabii ki.:)

    Eylül 22, 2018
    Yanıtla
    • Lattedenborsaya demiş ki:

      Evet Baydu Bey, çok ortak şirket yok. Ama bu sisizinkinin kötü olduğu anlamına gelmez:) Ben çok çeşitlendirme yapamıyorum. Sizde de keşke bende olsa dediğim çok şirket var:)

      Saygılar.

      Eylül 23, 2018
  4. Mehmet demiş ki:

    Merhabalar yiğit bey, acaba bu önermeniz gelişmekte olan ülkeler içinde geçerlimidir sizce hele ki ülkemiz gibi ukuslar arası politik bir krizin içinde olan bir ülkede. Şayet s-400’de diretirsek amerika ile olan kriz tırmanırsa, bankalarımız yurtdışından kredi alamazsa vb. Öyle bir ülkedeyiz ki faiz arttırımı ile hisse senetleri yükseliyor. Dolar kafasına göre dalgalanıyor. Birde şişe can hisselerini neden portföyünüzden çıkarttınız? Bizim için çok değerlisiniz ufkumuzu sçıyorsunuz.saygılar.

    Eylül 22, 2018
    Yanıtla
    • Lattedenborsaya demiş ki:

      Sayın Mehmet Bey,

      Anlattıklarımın gelişmekte olan ülkelerde geçerli olacağını belirten bir kanıt yok. Amerika’da bundan sonra aynısının olacağını gösteren bir kanıt da yok.

      Bu yüzden belli varsayımlar verip, bazı değişkenleri sabit bırakarak mantığını anlatmaya çalıştım.

      Olay gelecek 5 yılı, 10 yılı, 20 yılı tahmin etmeye kalıyor. Ana mantık; şirket karını arttırıyor ve arttıracaksa yerinden kıpırdama aza kanaat et, yoksa hem daha fazla komisyon ödersin hem de o bekleyince elde ettiğin kârı al satta bulamazsın şeklinde.

      Tabii ki para kazanmanın bir çok yolu var. Al sat yaparak da çok para kazanan vardır. Ama bu da toplamın bekli %1’idir. Fakat ne kadar acı ki bu %1’i örnek alıp batan çok kişi ile karşı karşıyayız. çevrenizdekilere bakın, daha iyi anlarsınız.

      Bu yüzden hiç bir şey bilmeyen ya da çok az bilen yatırımcılar için bir şeyler anlatmaya çalıştım. İyi şirketlerde beklemek, ne olursa olsun beklemek ve geleceğe inanmak anlatması çok kolay ama maalesef uygulaması çok zor bir yatırım tarzıdır.

      Yukarıda bahsettiğiniz riskler her zaman vardı ve olacak da. İki dakika sonra Dünya’nın yarısı etkileyen bir nükleer santral kazasını da ya da 3. dünya savaşını da haberlerde duyabilirsiniz. Ama bu olasılığa önlem almak ya da almamak sizin elinizdedir. Ama bunlar olduğunda yapılacak en iyi yatırım konserve kuru fasülye olur. Çünkü o zaman elinizdeki dolar ya da altın da işe yaramayabilir:)

      Ama artık sistemler gelişti. Amerika’da ya da Avrupa’da da borsa yatırımı yapabilirsiniz. Bunda bir engel yok:) Bir türk şirketinin hissesini almakla yabancı bir şirketin hissesini almak arasındaki çok az fark var. İkincisinde iki tuşa daha basacaksınız.

      Ama ister Avrupa’da, ister Amerika’da işlem yapın, uzun vadeli yatırım yapmanın ilk şartı geleceğe sonsuz bir güven duymaktır ki en ufak bir şeyde savrulmayasınız.

      Saygılar. İyi Pazarlar dilerim.

      Eylül 23, 2018
  5. Temettücü demiş ki:

    Merhaba. Öncelikle yazılarınız için çok teşekkürler. Biz de ailecek temettü şirketlerine yatırım kararı aldık ve ilk ay türkiyede herkesin bildiği şirketlere yatırım yaptık. Fakat daha sonra enflasyon konusundaki endişelerimiz nedeniyle ani bir kararla abd avrupa ingilitere borsalarında temettü şirketlerine yatırım yapmaya başladık. Prim açısından Getiri oranlark türkiyedeki kadar çok olmayabilir ancak temettü miktarı ve büyümesi açısından hiç aşağı kalmıyor. Bu alanda ek gelir de elde edwbileceğimi düşündüğüm bi web sitesi kurmak istiyorum. Tabi ingilizce olacak site daha çok kişiye ulaşmak adına. Bu açıdan tecrübeli birisi olarak yıllık ya da aylık web sitesi kurulum ve hosting maliyeti ile ortalama ziyaretçi sayısına göre reklam geliri konusunda bir fikir verebilir misiniz? Çok teşekkürler.

    Eylül 24, 2018
    Yanıtla
    • Lattedenborsaya demiş ki:

      Sayın Temettücü,

      Size yurtdışı maceranızda bol kazançlar dilerim. Sanırım dolar bazında yıllık %10 kazanırsanız ileride çok büyük bir birikime sahip olabilirsiniz.

      Siteye gelince, size şöyle söyleyebilirim. Geçen 12 ayda 200 dolar masraf yapmışım, reklamlardan 100 dolar gelmiş.

      Yurtdışında biraz daha yaygın bu işler tabii. İngilizce olunca da kitleniz daha da artabilir. Ayrıca şirketlerle ortaklıklar da oralarda daha yaygın. Önünüz daha açık olur yani.

      İyi akşamlar dilerim.

      Saygılar.

      Eylül 24, 2018
    • dividendturks demiş ki:

      Çok teşekkürler iyi dilekleriniz için. Umarım hep beraber başarırız.

      Eylül 24, 2018
  6. hsyn demiş ki:

    Sayın: Yiğit bey : Bu güzel çalışmanız için teşekkür ediyorum. Portföy de 5 ortak hisse olması doğru yolda olduğumuza işaret. Zaten yolu uzun olanın , BIST TE alacağı çok erzak yok . İyisinden 20 veya 25 tane keşke çok olsa…. Sayğılarımla . Kalın sağlıcakla.

    Eylül 24, 2018
    Yanıtla
    • Lattedenborsaya demiş ki:

      Sayın Hüseyin Bey,

      Hisselerimizin çoğu ortakmış:) Zaten birlikte başladık sayılır. Yavaş yavaş temel atmaya devam ediyoruz. Desteğiniz için çok teşekkür ederim.

      Saygılar.

      Eylül 26, 2018

Mehmet için bir cevap yazınCevabı iptal et

Bu site, istenmeyenleri azaltmak için Akismet kullanıyor. Yorum verilerinizin nasıl işlendiği hakkında daha fazla bilgi edinin.