Herkese selamlar.
Zor bir ayı daha geride bıraktık. Benim için her anlamda psikolojik sınırların zorlandığı bir zaman dilimi geride kaldı. Ay sonu yaptığım hesapta hafif artıda olmama rağmen sanki tonla para kaybetmiş gibi hissediyorum:) Sanırım yıl sonu ile birlikte yorgunluk da başladı.
2023 yılı başındaki düşüşü TUPRS’ta geçirmiştim. Hatta bedelsiz de verdiği için endeks düşerken portföy değer kazanmıştı. Fakat bu düşüşte elimdeki hisseler endeksten daha fazla zarar gördü. Beklediğim gibi olmadı yani. Bunda verdiğim bir dizi yanlış karar da etkili oldu. Boğa piyasası sonrası gerçek dünyaya hoş geldik.
Endeksin kısa vadede (yarın, bir ay sonra, 1 yıl sonra) ne kadar düşeceğini ya da yükseleceğini bilemesem de, bulunduğumuz durumda artık çok da pahalı olmadığımızı düşünüyorum (kuyruk riskleri hariç).
Bu sebeple portföyün büyük bir kısmı hisse senetlerinde olmaya devam edecek.
Hadi başlayalım.
Kısaca İngiltere Gözlemlerim
Geçen ayın bir haftasında İngiltere’deydim. Bir günü Londra’da, 6 günü Cambridge’de geçti. Hava buradan biraz daha soğuktu ama değişiklik iyi geldi. Yolculuklarda giderken nasıl geçecek bu zaman diyorum, dönüşte de dönmek istemiyorum.
Biraz da gözlem yapma imkanım oldu. İlk gözüme çarpan cafelerde fiyatların İstanbul ile birbirine benzer olmasıydı. İki kişi 2 kahve 2 tatlıya gittiğimiz çeşitli kafelerde 9£-18£ arası ücret ödedik. Burada da sanırım 350-400 TL civarı bir şey ödüyoruz.
Yemekleri genellikle geçiştirdik. Sandviçler iki kişi için 8-10£ arasındaydı. Ana yemek olarak da Londra’da Vapiano’ya iki porsiyon makarnaya 18£ ödedik.
Demem o ki, fiyatlar İstanbul’dan çok da farklı değil.
Elektronik ürünlerde ise %10’dan başlayıp %50’lere giden bir görece ucuzluk var İngiltere’de. Belki de kara Cuma’ya denk geldik, ondan da olabilir. Ama hangi ürüne baksam TL’ye çevirdiğimde oradakiler daha ucuzdu.
Çok da fazla uzatmayayım, zaten bir yazı yazacağım ama enflasyon belasından mutlaka kurtulmamız lazım. Ülkede fiyatlama algısının altını oyup bütün düzenimizi bozuyor.
Kasım 2023 Sonunda Aklımda Kalan Gelişmeler
TCMB faizleri 5 puan daha arttırarak politika faizini %40’a çıkardı. Eğer planları tutarsa belki bir tur daha arttırarak beklemeye geçeceğini belirtti. Amaçları 2024’teki hedef enflasyonun üzerinde bir faiz vererek beklentileri kontrol edebilmek.
Eğer bunu başarırlarsa bence 2024 ortasından itibaren ufak ufak faiz düşüşleri görmeye başlarız. Tabii 2024 enflasyonu ile de bağlantılı olarak. Faizlerde düşüş haberi bile olumlu etki edecektir.
Kısa vadede faiz borsanın ciddi bir alternatifi haline geldi. Reel getiride ne olur bilemem ama enflasyondan arındırılmamış getiride böyle bir durum var.
Faizin F/K’sı 2, borsa düşmek zorunda gibi yorumları çok görmeye başladım. Evet güncel durumda böyle ve hisse senedi piyasasında bunun etkilerini görüyoruz.
Fakat bu faizler ve sıkılaştırma ömür boyu sürmeyecek, süremez zaten. Yüksek mevduat faizini ne kadar alacağınız önemli. Eğer enflasyonun ve faizlerin düşeceğini düşünüyorsanız ve aksi durumda oluşacak riski göze alarak 10 sene paranızı bağlayabilirseniz tabii ki (şartlarınız gerçekleşirse) çok para kazanırsınız.
Fakat para piyasası ve vadesi en fazla 2-6-12 ay olan mevduatlarda bu hesabı yapmak mantıksız oluyor çünkü arada vade uyumsuzluğu var.
Tabii ben şimdi para piyasası fonlarında ve mevduatta bekleyeyim, sonra borda düşünce borsaya gireyim de diyebilirsiniz ama bunu da herkes yapamayacak çünkü hepimizin aynı şeyi düşündüğü yerde satıcılar ve alıcılar azaldığında hacim aşırı düşer ve ilk alanlar hisseleri hacimsiz şekilde yukarı sürerler. Bu da planladığınız şeyi yapamama riskini doğurur.
Çok fazla olumluluk önyargısına da düşmeyelim. Tabii bu yüksek faiz hiç baskı oluşturmaz demek de mantıksız.
Hem borçla, kaldıraçla yatırım yapanların önü tıkanıyor, hem de borsaya gelecek paranın bir kısmı faize gidiyor. Bu talebi azaltıyor. Yabancı da olmayınca, biz çalıp biz oynuyoruz. İki üç aydır yaşadığımız durumdan da anlaşılıyor.
Ek olarak ekonomiyi durgunluğa sokmadan enflasyonu düşürmeyi başaramazlarsa çoğu şirketin büyümesi ve kârlılığı etkilenir. Bu da borsayı etkiler.
LTB Hisse Senedi Varlığı
Bu aralar işlem yaptığım hisse senedi portföyü üzerinde kara bulutlar dolaşıyor. AKBNK ve THYAO’yu sattığıma pişman oldum. Erken davranmışım. THYAO özelinde yurtdışı havayolu hisselerinde Cuma günü büyük artışlar vardı. Bunun devamı gelirse tekrar pozisyon açabilirim.
Öte yandan, 157 civarlarında sattığım TUPRS’leri marjlar yukarı döndüğünde ve bilançosu iyi geldiğinde 135 civarından tekrar geri almam gerekiyordu fakat yapamadım. Neden yapamadığım üzerine çok fazla düşünmem ve bu hatayı tekrarlamamam için önlemler almam gerekecek.
Neyse, daha uzun süreler buradayız:)
Şimdi gelelim fasulyenin faydalarına.
ALARK’ta bence her şey yolunda fakat yüklü ortak satışları ve üzerine 4.2 milyon lot daha hisse senedinin satılmaya hazır hale getirilmesi ile hissenin üzerinde baskı oluştu. Şirket ciddi para kazanmaya ve bu paraları da yatırıma yönlendirmeye devam ediyor. F/K’sı düşük. 12 ay ileri F/K’sı çok daha düşük yani seneye çok büyük olasılıkla kârını daha da arttıracak. Analistler tarafından ise kârının büyük çoğunluğu bankalardan gelen holdinglerle aynı kefeye konuyor ve bu F/K’lar haklı çıkarılmaya çalışılıyor. Konu uzar gider. Bekleyip göreceğiz. Uzun vadede şirketin kârlılığı ve hisse performansı arasında olumlu bir ilişki vardır.
Bu arada özellikle tarım, havacılık ve depolama yatırımlarından sonra artır şirketin çok daha yüksek bir fiyat kazanç oranı ile fiyatlanması gerektiğini düşünüyordum. Yani yeni normalin 3-4 F/K değil de 7-8 ve üstü F/K’lar ile fiyatlanmasını bekliyordum. Fakat şimdilik bu beklentim gerçekleşmedi.
SAYAS’ı ilk kez ciddi olarak portföye aldım. Rüzgar enerjisi üretiminde yeni yatırımın 2024 ilk çeyrek sonunda biteceği söylendi. Şirket bu yatırımla ilgili teşviklerini de aldı. Avrupa ve Türkiye’ye ne kadar üretim yapacağı, kendini ne kadar büyütmek isteyeceği, kazanacağımız para ile yakından ilişkili olacak. Tabii fiyatı çok oynak ve aşağı da yukarı da büyük risk barındırıyor. Ama kazanç/kayıp olasılık ve oranlarına baktığımda alınabilir bir risk olarak gördüğüm için portföye %20 ile ekledim. Özellikle ATEŞ Wind iştiraki planlandığı gibi büyütülürse bu borsaya da yansıyacaktır.
TRGYO ve OZKGY zaten gayrimenkul şirketleri. Beklediğim hareketi bu sene yapmadılar. Faiz artışından dolayı olduğunu düşünüyoruma ama daha zamanımız var. Yıl sonu değerlemelerini beklemeye devam ediyorum. Ana planım portföyün bu kısmı için GYO’lardan sigortalara geçiş yapmak, bakalım işler istediğim gibi gidecek mi?
Bunun yanında diğer portföylerde ek olarak TRGYO ve RYGYO var. Onların bulunma sebeplerini de aşağı yazdım.
Portföye bakıyorum, TL olarak çok değer kaybetmemiş ama ben baya yıpranmışım. Bu işin psikolojik yönetiminde kendimi düzeltmem gereken bir iş var. İnsanın kendi ile uğraşı hiç bitmiyor.
Kasım 2023 Sonunda Finansal Özgürlük Portföyü
Hiç satmayacağım ve ufak ufak biriktireceğim hisse senetleri arasına ALARK’ı da ekledim. Evet bunu yaptım:) Böylece hisse sayısını 10’a çıkarmış oldum. Daha da beğendiklerim var. Uygun fiyata gelirlerse ufak ufak ekleme yapmaya başlarım. Ayrıca AR-GE’sini çok beğendiğim enerji bağlantı ürünleri üreten şirketler de var (ASTOR ve Euro Power gibi). Onları da eklemek istiyorum fakat uygun zamanı bekliyorum.
Bu ayın sonunda yeni eklemeler ve temettü artışları ile birlikte önümüzdeki 12 ayda alacağım temettü miktarı 3.344 TL’ye ulaşmış durumda.
Bir kişinin 1 günlük özgürlük miktarının 700 TL olduğunu hesaplarsam bu portföy ile yaklaşık 4 günümü özgürleştirmiş oluyorum.
Yıl sonu 2023 yılında ne kadar harcadığım ile ilgili bir yazı da yazacağım. Orada bu tutar biraz anlamsız kalıyor. Tekrar bakarız.
Öte yandan son Eurobondların satışından da yaklaşık 190.000 TL’lik bir kaynak geçmişti elime. Onu da önce para piyasası fonunda tutuyordum. Sonra 6.000 TRGYO yaptım. O da duruyor bakalım şimdilik.
Halka Arzlar
Yatırım yapmaya başladığım 2017 yılında halka arzlar yoktu ve aslında portföyü büyütme konusunda önemli bir kaynaktan yoksunduk. Şimdi bunlar arttı ve daha fazla insan ufak paralarını arttırma olanağına kavuştu. Bu da özellikle yeni başlayanlar ve portföyü büyükmek isteyenler açısından çok önemli bir avantaj.
Halka arzlarda kendi kendime şöyle bir taktik geliştirdim: Her halka arz için 1.000 TL ayrı bir yatırım hesabına para atıyorum. O hesaptaki para ile de bütün yıl boyunca RYGYO hissesi aldım. Böylece ufak ufak eklemelerle 6.551 tane RYGYO hissesi biriktirmiş oldum. Yıl sonuna kadar devam ederim.
Sonrasına karar vermedim. Ya RYGYO’dan devam ederim ya da başka hisseye geçerim. Geçen sene sonu 15 TL’leri aşıp yıl içerisinde tekrar 9 TL’lere kadar düşmüştü. Oradan buralara kadar geldi. Şimdilik kararsızım.
Fakat halka arzdan kazandığım kaynakları ayrı bir yerde biriktirmek oluşan kaynağın arada kaynamamasına sebep oldu. Bakalım bu parayı MBA yapmakta kullanmak istiyorum. Ne kadar süreceğini göreceğiz.
Toparlarsam
Doğru düzgün para kazanamadığımız bir ayı daha geride bıraktık. Neyse en azından çok da kaybetmedik.
Sizden bir ricam olacak. Alarko hakkında kaçırdığımız bir şey mi var? Yoksa olay sadece hisse arzının fazlalığı mı? Sizin görüşlerinizi merak ediyorum.
Bu arada sizin için bu ay nasıl geçti? Ekleme yapabildiniz mi? Değişiklik yapabildiniz mi?
Biraz da sizden dinleyelim. Saygılar.