Herkese selamlar.
Borsa acayip bir yer. Olmaz denilen şeylerin olduğu, yok artık denilen şeylerin her zaman gerçekleştiği bir piyasa burası.
Hisse senetleri hakkında çok fazla “batıl inanışa” sebep olabiliyor. Bunların çoğu da çok tehlikeli ve çoğumuzun getirisini tırpanlıyor.
Bunlardan bir 12 tanesi ben yazacağım. Atladıklarımı da yorumlara siz yazın.
Hadi başlayalım.
Bu Kadar İndikten Sonra Daha Fazla İnmez
Takip ettiğiniz bir hisse senedi düştü de düştü. İçinizden artık daha da fazla düşmez dediniz. Ama borsada her şey mümkün. Borsada dibin de dibi vardır.
Mesela 2008 krizinde borsa 45 binlerdeyken burası artık dip diyenler kendilerini bir anda 20 binlerde buldular.
Ünlü yatırımcı David Einhorn’un çok sevdiğim bir sözü vardır: “%90 düşmüş bir hisse senedine ne denir? %80 düşmüş ve sonra da yarı fiyatına inmiş senet…”
Bir Hissenin İnebileceği En Düşük Fiyat Önceden Bellidir
Düşen bıçak tutulmaz. Bıçağın toprağa saplanmasını beklemek gerekir.
Ünlü yatırımcılar düştükçe değil çıktıkça alırlar. Bunlardan en ünlüsü de Borsa Sihirbazları kitabında da yer alan William J. O’Neil’dir.
Bu Kadar Çıktıktan Sonra Daha Fazla Çıkamaz
Son zamanlarda yaptığım en büyük hatalardan biri de bu oldu. İnsan kendi düşünce kalıbı içinde hisseleri değerlendirdiği için “daha da yükselmez” lafını çok kullanıyor.
Ama iyi şirketler de yükselmeye devam ediyor. Ben de arkasından bakakalıyorum.
Alt Tarafı Hisse Başına Bir İki TL
Hissenin fiyatı zaten çok düştü, ne olacak canım ya da zaten hisse başı 1 TL, ne olacak ki dememek lazım.
İster 1 TL olsun, ister 20 kuruş, paranız sıfıra indiğinde hepsini kaybedersiniz.
Her İnişin Bir Çıkışı Vardır
Bazen vardır, bazen de yoktur. Her hisse gördüğü tepeyi bir daha görmeyebilir.
Sir Isaac Newton, Güney Deniz Balonununda bunu ilk elden deneyimlemiştir.
Günün En Karanlık Saati Şafaktan Hemen Öncedir
Durumu kötüleşen şirketlerin er ya da geç düzeleceğine inanılır.
Olumluluk önyargısı da bunda büyük rol oynar.
Ama her şafakta Gandalf gelmeyebilir.
Hisse 10 TL’ye Çıkar Çıkmaz Sat
Bazen insanlar çok takıntı yapıyorlar. Maliyetime gelince satacağım deyip yıllarca elinde tutuyorlar. Ya da gidişata bakmayıp 10 TL’de satmaya ısrar edip 9.80’den dönmesini izliyorlar.
Bu da biraz insanın haksız olma durumunu kabul edememesinden kaynaklanıyor.
Niye Endişeleneyim Sağlam Hisselerin Fiyatı Zaten Fazla Oynamaz
Sizleri 2008 krizini hatırlamaya davet ediyorum.
Şirketler ve bulundukları ortam dinamiktir.
İzlemek, ölçmek ve takip etmek gerekir.
Ek olarak, para kazanmayı satın alma gücünün artması olarak tanımlarız.
Tasarruf da ileride daha fazla satın alma gücü elde etmek için bugünkü harcamalardan feragat etmektir.
Beklemenin Sonu Yok
Peter Lynch bir genellikle hisseyi aldıktan üç dört yıl sonra kâr ederdi.
Şirket gelişiyorsa, kâr ediyorsa ve bunu arttırıyorsa fiyatlara er geç yansır.
Ama herkes kaçarken beklemek zordur.
İyi şirketin fiyatının artmaması daha fazla toplamanız için fırsattır.
Ama maalesef insan sürüye uyma konusunda müthiş bir yeteneğe sahiptir.
Şu Kaybettiğim Paralara Bak: Keşke O hisseyi Alsaymışım
Bir ton hisse senedi var ve her gün yükselip düşüyorlar. Kaç tanesini takip edebilir ve kaçından yararlanabilirsiniz ki?
Bu yüzden her kaçan fırsata üzülmemek gerekir.
Borsa’da keşke çok tehlikeli bir kelimedir.
Ama hepimiz verdiğimiz kararları bulunduğumuz o anda bulunduğumuz şartlar ile değerlendirmemiz gerektiğini ve havadaki her kuşu vuramayacağımızı unutuyoruz.
Bu Tren Kaçtı Bir Sonrakini Yakalarım
Borsada “Geleceğin Bim’i”, geleceğin McDonands’ı çok tehlikeli olabilir. Her olay kendi dinamikleri ile ayrı olarak değerlendirilmelidir.
Eğer bir şirket geleceğin bir şeyi olarak tanımlanıyorsa, muhtemelen bu doğru değildir.
Hisse Düşüyor Yanılmışım, Hisse Çıkıyor Haklıymışım
Bir hissenin fiyatının artması iyi yatırım olduğunu göstermez.
Düşmesi de kötü olduğunu göstermez.
Bu yüzden haklı ya da haksız olduğunuzu buradan ölçemezsiniz.
İnsan psikolojisi ve piyasa sizin mantık sınırlarınızı aşacak eylemlerde bulunabilir.
İşte size hisse fiyatı hakkında söylenen 12 tehlikeli söz.
Sizin için borsada söylenen en tehlikeli söz hangisi?
Image courtesy of iosphere at FreeDigitalPhotos.net