Herkese selamlar.
Bunu uzun zamandır tartışmak istiyordum sizlerle. Malum yaşadığımız ülkede sermaye piyasaları, gelişmiş ülkeler kadar çeşitli ve derin değil. İnsanlar daha çok yatırımlarını, ev, arsa, altın ve döviz olarak tutmaya çalışıyorlar.
Bunların içinde uzun vadeye en uygun olanı arsa yatırımı gibi geliyor. Şimdi kendime göre nedenlerini sıralayacağım ve acemisi olduğum bu alanda sizlerden görüşlerinizi isteyeceğim.
Genciz, temettü emeklisi olmak istiyoruz, ama aynı zamanda kaynaklarımızı çeşitlendirmemiz de gerekiyor. Her zaman vurguladığım gibi amacım hiç bir zaman tek bir kaynaktan beslenmek değil.
Sonuçta Warren Buffet’ın da arazileri var. Ana omurgayı temettüler oluşturacak olsa da arsa ve ev yatırımını kesinlikle gözardı etmiyorum. Bir evden gelen kira, bir arsadan gelen toplu para benim için işleri kolaylaştırabilir ve hızlandırabilir ve daha rahat uyumamı sağlayabilir.
Ev Yatırımı
Evlerin kira çarpanları yüksek, kiracıyla uğraşmak zor, bunların hepsi bildiğimiz şeyler. Fakat beni bu konuda en çok zorlayan ev almak için gereken toplu para. Ülkemizde faizler yüksek olduğu için şu anlık Amerika’daki gibi 30 yıllık kredi çekip peşinat vermeden ev alma ve kirasıyla mortgage ödeme gibi bir şansım yok. Takip ettiğim bazı blogerlar sırf böyle gelir elde ediyorlar ve 30 yıl sonunda hiç bir şey yapmadan ev sahibi oluyorlar. Bizde ise maalesef faizler bunun için çok yüksek. Maaşlı çalışan bir insan için de bir ev almak bu yüzden zor diye düşünüyorum.
Sonrasında kira getirisi var ve çok şanssız değilseniz, muhitin değeri arttıkça evinizin değeri de artıyor ve enflasyona göre en azından paranızı korumuş ve kira geliri elde etmiş oluyorsunuz.
Şu an temettü gelirimi bir üst kategoriye çıkartmadan ev işini geride tutuyorum.
Arsa Yatırımı
Yatırım maliyetinin düşük olmasından dolayı arsa bana daha mantıklı geliyor. Bir genç şak diye 200.000 TL biriktiremez ama yirmi sene sonra değerlenecek bir yerden on bin liralık arsa alabilir. Kaç metre kare oluyorsa artık. Sonra zamanı gelince emekli olmadan önce bunu satıp pasif gelir getiren bir yatırım enstrumanıyla değiştirebilir. Yani ev alır, temettüsü büyüyen hisse alır gibi gibi…
Tabiki risklerin farkındayım, çok iyi araştırmak lazım, bilenlerle iş yapmak lazım ama on bin liraya alınacak kötü bir araba yerine sahip olunacak bir arsa insanların hayatını değiştirebilir gibi geliyor bana.
Ama eksikleri de yok değil. Mesela size bir gelir getirmiyor. Yani akar gelir kaynağı değil. Beklemeniz ve satmanız gerekiyor.
Bilmiyorum siz bu konuda ne düşünüyorsunuz. Altından ve dövizden hiç bahsetmedim çünkü onları bir yatırım enstrümanı olarak maalesef göremiyorum.
Kafamdaki Sorular
Kafamda tabii deli sorular var. Birincisi böyle bir iş yapsam zarar eder miyim? Bu iş hisse seçimi gibi galiba, kötü hisseyi alırsan batar, iyi hisseyi zamanında alıp beklersen zengin olursun. İyi yerdeki arsa ve kötü yerdeki arsa da kazanılacak para başka olur.
İkincisi pasif gelir elde etme imkanı olmaması. Yani arsanın üzerine bir şey ekmezsen pasif gelir elde edemezsin. Bu da beni düşündürüyor. Ama sonra diyorum yirmi sene sonra satıp gelir getiren bir şeye dönüştürebilirim. O zamana kadar değeri artsın yeter.
Toparlarsam
Yatırımları çeşitlendirmek maksadıyla, özellikle gençlerin kendilerine, daha büyüklerimizin evlatlarına şehrin gelişeceği yerlerde, yirmi sene sonrası için kendilerine bir arsa alıp unutmaları fikri bende ağır basmaya başladı. Onun temettüsünü de olmasın diyorum. Sonuçta 10.000 TL’lik bir arsa her sene %20 net kazansa, yirmi yılda, 383 bin TL yapar, ama %10 kazansa da 67 bin lira yapar. Daha fazla da kazanabilir. Ya da 10 sene beklenebilir.
Uzun lafın kısası ben bu işin içinden çıkamadım. Siz arsa yatırımı hakkında ne düşünüyorsunuz? Yatırımları çeşitlendirmek için arsa veya ev tercih edilmeli mi? Benim bilmediğim eksileri ve artıları nelerdir?
Şimdiden teşekkür ederim.
Saygılar.
Image courtesy of iosphere at FreeDigitalPhotos.net