Herkese selamlar!
Son zamanlarda sıkça temettü hissesi biriktirdiğim için TUPRS’ı düşünmem gerektiği söyleniyor ya da PETKM’i. Yüksek temettü verimliliği olduğu ve iyi temettü verdiği hatırlatılıyor.
Benimse gözüm bu zamana kadar dışardaydı. Dünyada çok büyük petrol şirketleri var. Sadece rafinaj değil aynı zamanda petrol üretimi ve perakende dağıtımı da yapıyorlar. Hissedar odaklılar.
Bu yazıyı da neden yurtdışını da düşündüğümün sebeplerininden bahsetmek için yazıyorum. Aynı zamanda da bu şirketleri karşılaştırma imkanı bulacağım.
Ayrıca artık yurtdışında yatırım yapmaya başlamayı düşündüğüm için bu analizleri daha çok yapacağım. Hem ben öğrenirim hem de belki yararlananlar olur.
Yurtdışından da EXXON MOBIL (XOM), BP (BP), ROYAL DUTCH SHELL (RDS.A, RDS.B) ve TOTAL (TOT) olacak.
Önce genel petrol piyasasından bahsedeceğim. Biraz petrol tedarik zincirine bakacağız. Daha sonra dört büyük petrol şirketinin üretim ve dağıtım operasyonlarına daha yakından inceleyeceğim. Sonra da şirketlerin finansallarını karşılaştıracağım.
Hadi başlayalım.
Petrol ve Rafineri Şirketleri Hakkında Biraz Bilgi
Petrol şirketleri hakkındaki farkı anlamak için önce petrolün tedarik zincirine bakmak lazım. Onu anlarsak şirketleri de daha iyi anlayabiliriz.
Resimde de görüldüğü gibi petrolün çıkarılmasından tüketilmesine doğru, yani soldan sağa doğru bir akış var. Buradaki bölümlerin hepsinden katma değer yaratılıyor.
Petrolün aranması, çıkarılması ve rafineriye gelişi “upstream” olarak geçiyor. Yani bunu soldan sağa doğru akan bir nehir olarak düşünürsek nehrin yukarı yakası diyebiliriz. Tüm büyük petrol şirketlerinde arama ve üretim kısımları bulunuyor. Dünyanın her yerinde faaliyet gösteriyorlar ve şaşırtıcı bir şekilde iç içe geçmiş durumdalar. Yani bir sahada birinin %20 ortaklığı varken diğerinin de %15 ortaklığı olduğunu görüyorsunuz. Şimdi üretime daha yakından bakalım.
Üretim, Amerikan Kaya Petrolü Devrimi ve Fiyatlar
Daha önce sadece karada çıkarılan petrol önce derin denizlerde de çıkarılmaya başladı. En son da Amerika’da başlayan kaya petrolü ile üretimde artışlar gördük. Bunu bir grafik yardımıyla görelim.
Resimde soldan sağa doğu (koyu kahverengiden açığa doğru) enerji üretimini görüyoruz. En koyu olan kaya petrolü üretimi. Bir açığı da kaya gazı üretimi. 2010’da neredeyse hiç olmayan bu petrol ve gaz şu anda Amerikan üretiminin büyük çoğunluğunu karşılıyor. 2025’te de zirve yapması bekleniyor.
Yani soldaki üretim (production) kısmında devamlı bir gelişme var. Hem yeni teknolojilerden hem de yeni bulunan kaynaklardan dolayı üretim artışı meydana geliyor.
Tabii ki bu üretim artışı Amerika’da ve dolayısıyla da Dünya’da devrime yol açtı. Petrol fiyatları arz fazlası sebebiyle çöktü.
Bunu engellemek için OPEC ve Rusya’nın üretim kısıntısın gittiler.
Şu anda ise fiyatlar 70 doların üstünde bulunuyor. Buna jeopolitik sebepler gösteriliyor fakat aynı sebepler petrol 25 dolara yükseldiğinde de kulak arkası edilmişti.
Şimdi de petrolün 70 yıllık fiyat grafiğini verelim.
2010 sonrası petrol fiyatlarındaki dibi ve sonra toparlanma çabalarını buradan görebiliyorsunuz. O zamanlar petrol çağının bittiği konuşuluyordu. Şu zamana kadar görülüyor ki.
Boru Hattı ve Dağıtım ve Kısa Süreli Depolama
Tekrar baştaki petrol tedarik zinciri resmine dönersek, petrol çıkarıldıktan sonra hem bunların bir yerlerde kısa süreli depolanması hem de rafinerilere taşınması gerekiyordu.
Amerika’da bazı firmaların ortaya çıkmasına ve güçlenmesine sebep oldu.
Mesela kaya gazı üreticilerine sondaj borusu üretmek üzere ülkemiz şirketlerinden Borusan Mannesman ABD’de fabrika kurdu.
ABD’deki petrol taşıması ve depolaması yapan önemli firmalardan birine de Kinder Morgan’ı örnek verebiliriz. Şirketin 152 terminali ve 85.000 mil boru hattı var. (Bu şirket zamanında bir çok temettü yatırımcısı tarafından tutuluyordu. Hatta temettü yatırımcısı blogerlar tarafından en çok tutulan hisse senetlerinden biri seçilmişti. Sonra petrol fiyatlarındaki düşüşten dolayı kesmeyeceğiz demesine rağmen temettüsünü dörtte birine indirmişti. Petrol fiyatlarındaki düşüş nakit akışı problemlerine sebep olmuştu. O zaman için büyük hayal kırıklığıydı.)
Rafineri
Üretilen petrol çeşitli kanallardan rafinerilere gelip tüketici ürünlerine dönüşüyor. Bu da petrol tedarik zincirinin “downstream” denilen aşağı yakasının bir bölümünü oluşturuyor. Mesela 2012 yılında Amerika’da 152 tane rafineri varmış. Bunların yıllık kapasiteleri 3.2 milyar varil.
Türkiye’de ise İzmit, İzmir ve Kırıkkale ve Batman’da Tüpraş’a ait rafineriler var. Bunların kapasitesi de toplamda 28.1 milyon ton.
Petkim de buna bir tane daha ekleyecek. STAR rafinerisinin yıllık ham petrol işleme kapasitesi de 10 milyon ton olacak.
Dağıtım Kanalları
Daha sonra da üretilen petrol ürünleri benzin istasyonlarına, havalimanlarına dağıtılır.
Mesela Amerika’da 180.000 perakende satış yapan istasyon var. Türkiye’de ise yaklaşık akaryakıt bayii sayısı 15.000 civarlarında dolaşıyor.
Bir çok büyük petrol şirketinin kendi akaryakıt istasyonları var. Royal Dutch Shell’in ve BP’nin akaryakıt bayilerini görüyoruz etrafta.
Tüpraş da OPET’in %40’ına sahip.
Büyük petrol şirketlerinin tamamının kendi benzin istasyonları var. Hatta iş artık öyle bir boyuta gitmiş durumda ki artık buradaki marketlerden satılan ürünler ciddi kâr sağlamaya başlamış.
Ayrıca uçak yakıtı satışı için de şirketler kurulmuş durumda.
Petrokimya Ayağı
Bir de işin petrokimya ayağı var. Büyük petrol şirketleri kendi petrokimya tesislerini kurarak sanayiye hammadde satışı da yapıyorlar.
Petrol Tedarik Zincirini Kısaca Toparlayalım
Kısaca petrol tedarik zincirinin; üretim, ara dağıtım kanalları, rafinaj ve perarakende dağıtım kanallarından oluştuğunu söyleyebiliriz.
Dünyadaki petrol şirketleri dikey entegrasyon da denilen üretimden son tüketiciye satışa kadar tüm süreçte varlık göstermekteler. Peki bunun faydası ne?
Basitçe, petrol fiyatları yükseldikçe üretilen malın fiyatının artmasından kaynaklı olarak, düştüğünde ise rafineri marjlarının artmasından dolayı bu büyük şirketler kâr ediyorlar. Yani gelirlerini dengeliyorlar.
Bu büyük petrol şirketlerinin bir diğer özellikleri de kendilerine ait petro-kimya tesislerinin olması. Yani bu alanda da faaliyet gösteriyorlar. İlerleyen zamanlarda buna daha ayrıntılı bakarız.
Bunlara ortak olmayı Socar’ın tamamına ortak olmaya benzetebiliriz. TUPRS’a ortak olmaksa aynı mantıkla ABD’deli 150 rafineriden birine ortak olmaya benziyor.
Tabii bu bir malın ucuzluğu veya pahalılığı için bir gösterge olamaz. Küçük bir şeyi ucuza satın alabileceğiniz gibi büyük bir şeye de gereğinden fazla ödeme yapabilirsiniz.
Şimdi de teker teker şirketleri inceleyelim. Sonra da finansal oranlarına bakarız. Çok ayrıntıya girmeden kısaca şirketler hakkında bilgiler vereceğim.
Exxon Mobil
İnceleyeceğim ilk şirket Amerikalı petrol devi Exxon Mobil. Yatırımcı sunumuna buradan ulaşabilirsiniz.
Piyasa değeri 346 milyar dolar olan şirketin hisseleri ben bu yazıyı yazarken 81 dolardan işlem görüyordu.
Ratingi Aaa/AA+ olan tek petrol şirketi. Ayrıca en az borcu olan petrol şirketi olarak da geçiyor. Tabii görece en az…
(Ufak bir not ekleyeyim buraya: Yurtdışında şirketlere yatırım yaparken bu derecelendirme kuruluşlarından faydalanabilirsiniz. Yatırım yapmadan önce notları kontrol etmek sizi bazı dertlerden kurtarabilir).
1983’ten beri temettüsünü arttıran şirket, S&P 500 Temettü Asilzadeleri listesinde bulunuyor.
Uzun zaman dünyanın en değerli şirketi ünvanını elinde bulunduran Exxon Mobil daha sonra bu liderliğini yeni petrol olarak nitelendirilen bilginin işleyicileri Apple gibi şirketlere kaptırdı.
Bu kısa bilgiden sonra şirketin petrol üretimine bakalım. Yani “upstream” kısmına.
Burada;
- Yeşiller konvansiyonel yani büyük sahalardan elde edilen petrolleri,
- Morlar kaya petrolünü,
- Koyu mavi ağır petrol üretimini,
- Açık mavi LNG üretimini,
- Sarı da LNG altyapı tesislerini göstermekte.
Günlük petrol üretimi 2.4 milyon varil.
Günlük gaz üretimi de 10.1 milyar cubic feet.
Şirketin üretim yatırımları da devam ediyor.
Şirketin uzun vadede Tengiz, Liza, Guyana, PNG’de yatırım planı var. Kısa vadede ise Permian, Bakken sahalarında yatırım planı yapılıyor.
Bunun dışında Rotterdam, Singapur gibi yerlerde de rafineri ve dağıtım yatırımları olacak.
Diğer taraftan kimya tesisi yatırımları da var.
Bunların 3 yıllık toplam planı 70-80 milyar dolar civarında olacağı söyleniyor.
İncelediğim şirketler arasında en çok yatırım yapacak olan şirket bu oldu.
Rafineri ve Petrokimya Bölümü
Şirketin dünyanın bir çok bölgesinde rafinerileri ve petrokimya tesisleri var.
- Açık maviler rafineriler,
- Griye benzer rengini tam kestiremediğim! renktekiler petrokimya tesisleri,
- Pembeler de hem kimya tesisi hem de rafinerisi olan yerleri temsil ediyor.
Görüldüğü gibi ağırlık Kuzey Amerika, Avrupa, Ortadoğu ve Asya’da.
Rafineri kapasitesi günlük 4.9 milyon varil olarak belirtiliyor.
Kimya kapasitesi ise 34.9 milyon ton/yıl.
Toparlarsam; şirketin hem üretim, hem rafineri hem de kimya ayağı var. Büyük petrol şirketleri açısından en muhafazakarı ve sağlamı olarak biliniyor.
Tabii ki her şey güllük gülistanlık değil. Şirketin en önemli sorunu düşük petrol fiyatları. Yukarıda bahsettiğimiz yatırımları yapıp temettüsünü de arttırması için 60 dolar üstü petrol fiyatları gerekiyor.
Ayrıca Amerika’daki faiz artışı sermaye maliyetlerini arttıracaktır.
Oran ve temettü ayrıntısını diğer şirketlerle karşılaştırırken vereceğim. Bu şimdilik şirket hakkında kısa bir bilgi olarak kalsın.
BP
Hakkında kısa bilgi vereceğim ikinci şirket İngiliz BP olacak.
Üretimle ilgili rapora buradan ulaşabilirsiniz.
Dağıtım, rafineriler ve petrokimya ilgili yatırımcı sunumu da burada bulunmakta.
Piyasa değeri 114 milyar dolar olan şirket dünyanın en büyük 8. petrol şirketi.
Hisseleri şu an 45.92 dolardan işlem görüyor.
Ratingi büyük petrol şirketleri arasında en düşük olanı. A2/A- notlarına sahip.
Bu not düşüklüğünde en büyük etken 2010 yılında meydana gelen ve derin deniz petrol kuyusundan doğaya saçılan petrolün neden olduğu Deep Water Horizon faciasından dolayı ödediği 60 milyar dolar. Şirket ayrıca yıldan yıla azalmakla birlikte 2032 yılına kadar tazminat ödemeye devam edecek. Daha 30 milyar doları aşkın ödemesi var.
Şimdi şirketin üretimine bakalım.
Günlük 2.5 milyon varil petrole eş değer hidrokarbon üretimi var.
2021 yılına kadar da 900 bin varil petrol türevini üretime katmayı düşünüyorlar. 2017 satışları 45 milyar dolar.
Ayrıca şirketin doğal gazda büyüme gibi bir stratejisi var. TANAP’ın ve Şah Deniz’in ortaklarından olan şirketin yatırım planı kabarık.
Rafineri ve Dağıtım Kanalları
Şirketin rafinerileri, lojistik üsleri, Castrol motor yağı markası, kimya tesisleri ve dağıtım istasyonları var. 2017 faiz ve vergi öncesi kârı 7.2 milyar dolar.
Bu arada da BP’nin dağıtım ağının başında da Tufan Erginbilgiç isimli bir Türk var.
Akaryakıt dağıtımına bakarsak aralarında Çin, Meksika ve Endonezyanın da olduğu 19 ülkede tam 18.300 akaryakıt istasyonu var.
Rafinaj
Şirket dünya çapında 11 tane rafineriye sahip ya da ortak.
Günlük üretim kapasitesi de 1.702 bin varil.
Kapasite kullanım oranı %95.3 olarak öne çıkıyor.
Royal Dutch Shell
Biraz daha Avrupa’da kalalım ve Shell’den bahsedelim.
Royal Dutch Shell’in piyasa değeri 254 milyar dolar.
Hisse senetleri Amerika’da şu an 69.70 dolardan işlem görüyor.
Ratingi büyük petrol şirketleri arasında orta seviyelerde.
Royal Dutch Shell’in notu da Amerikalı rakiplerine göre düşük. Aa2/A seviyesinde.
Üretim
Üretimi iki grafik ile anlatayım:
Burada kırmızılar kâr, çizgi de nakit akışını gösteriyor.
Şirket 2015 ve 2016 yıllarında üretimden zarar ederken 2017 yılında tekrar kâra geçmiş.
Kırmızılar sıvıları, sarılar da gazları temsil ediyor bu grafikte.
Burada dikkatinizi çekmek istediğim nokta doğal gaz üretiminin şirketin üretim karmasında büyük yer tutması oldu.
Düşük petrol fiyatlarına uyum sağlamak için LNG üretimine ve ticaretine ağırlık vermişler. En son Suudi Arabistan Katar krizinde Katar ile devasa bir LNG ticaret anlaşması yapmışlardı.
Ayrıca derin denizlerde üretim öncelikleri halinde.
Üretim
Yine iki grafik vereyim.
Burada kırmızı perakendeyi, sarı rafineri ve ticareti, turuncu da kimyasalları gösteriyor.
2013 yılında rafineri ve ticaret pek bir yer tutmazken, 2017 yılında neredeyse kârın üçte birini temsil ediyor.
Kimyasal kârı da tarihin en üst seviyesinde.
Yatırımlara baktığımızda ise;
Kaynak: shell.com
Burada kırmızılar bakım ve düzenleme yatırımlarını gösteriyor. Sarıları ise büyüme için yapılan yatırımlar. İkisi birlikte 2017 yılında 6 milyar dolar sınırını geçmiş durumda.
Şirketin dünya çapında 14 rafinerisi var. 7 rafineride de payı var. Günlük petrol işleme kapasitesi de 2.9 milyon varil.
TOTAL
Avrupdan devam Sırada Fransız petrol devi Total var.
Total’in piyasa değeri 171 milyar dolar.
Ratingi ise Aa3/A+ ile orta seviyelerde.
İlgilenenler şirket ile ilgili bilgilere buradan ulaşabilirler. Detaylı bir broşür hazırlamışlar.
Üretim
Üretimi günlük 2.57 milyon varil petrol eşiti.
Hem doğalgaz hem de petrol ve türevleri üretimi var.
2018’de %6 üretim artışı hedefliyorlar.
Üretimin bölgelere göre dağıtımı ise şu şekilde:
Ayrıca şirketin güneş enerjisi kurulum birimi de var. Fakat ciroda çok büyük yer tutmuyor.
Rafinaj ve Dağıtım
Total de diğer büyük petrol şirketleri gibi dikey entegrasyonunu sağlamış bir şirket. Dünyanın her yerinde üretim yapıyor. Bir çok bölgede de rafinerileri var.
Şirketin petrol fiyatlarındaki düşüşten etkilenmemesinin bir sebebi de bu rafinerileri. Bir çok petrol şirketi fiyatlar yüksekken rafinerileri satmış ama Total bu furyaya katılmamış.
Petrol fiyatları düşünce de rafineri marjlarındaki artıştan en çok fayda sağlayan şirket olmuş.
Şirketin günlük 2 milyon varil ham petrol işleme kapasitesi var.
1.6 milyar dolar organik yatırım yapmayı planlıyor.
Bu bölümden faaliyet kârı 3.7 milyar dolar.
Şirketin ayrıca 1.7 milyar dolar faaliyet kârı elde ettiği dağıtım işleri de bulunmakta. Dünya çapında 16.630 istasyonu var.
Oranlara geçmeden önce size 2040 yılı için BP’nin yaptığı enerji tüketim tahmini haritasını vereceğim.
En üstteki şu anki tüketim.
Bir altındaki 2040 yılında olacak her şey normal giderse olacak olan tüketimi veriyor. Petrol azalırken gaz tüketimi artmış. Su hariç yenilenebilir enerjinin payı %14.
Sonra daha hızlı dönüşüm var. Orada petrol ve gazın payı %47’ye düşmüş. Su hariç yenilenebilir enerjinin payı ise %25.
En hızlı dönüşümde ise petrol ve gazın oranı %41’e düşüyor. Su hariç yenilenebilir enerjinin payı %33.
Yani petrol ve gaz uzun süre hayatımızda olmaya devam edecek gibi görünüyor.
Petrol Şirketlerinin Finansal Oranlarının Karşılaştırılması
Bu zamana kadar size petrol tedarik zinciri hakkında ufak bir bilgi verdim. Sonra da Dünya’daki büyük petrol şirketleri hakkında genel bir çerçeve çizmeye çalıştım.
Şimdi de bu şirketlerin oranlarını karşılaştıracağım. Böylece kafamızdaki resim daha net olarak oturabilir.
Piyasa değeri bakımından en değerli şirket Exxon Mobil oldu.
Fiyat/Kazanç oranı en yüksek olan şirket ise BP. Bunun sebebi üretim artışı beklentisi ve kısmen İngiliz piyasası diye düşünüyorum.
En düşük F/k oranına ise Royal Dutch Shell sahip.
Fiyat Grafikleri Karşılaştırması
Şimdi de 10 yıllık fiyat grafiklerine bakalım. Investing.com’dan bakabilirsiniz bunlara. Grafikte aylığı işaretlerseniz on sene geriye gidiyor.
Bunu göstermemin sebebi piyasa fiyatı ve petrol fiyatı ilişkisini sizlere göstermek.
Görüldüğü gibi 10 yıllık fiyat grafiklerine bakıldığında neredeyse bütün büyük petrol şirketlerinin hisse senedi fiyatlarının yerinde saydığını görüyoruz.
Bunun sebebi de petrol fiyatlarındaki düşüş ve sürünmeydi.
Şu an ise neredeyse hepsi diplerinden %50 yüksekte görünüyor.
Tabii ki bunun ürettikleri emtia ile ilişkisi var. Şimdi 10 senelik petrol fiyatlarına bakalım.
Görüldüğü gibi petrol fiyatının 10 yıllık grafiğiyle şirketlerin piyasa fiyatlarında benzerlik var.
Petrol üreten ve dağıtan bu şirketlerin gelecekleri de petrol fiyatına ve görece gaz fiyatına bağımlı. Sadece Exxon Mobil’in fiyatı rafineri bölümü güçlü olduğu için biraz daha bu konudan bağımsız.
Kâr Marjları
Şimdi de şirketlerin marjlarını karşılaştıralım.
Yıllık brüt kâr marjı en yüksek şirket TOTAL oldu.
Faaliyet kâr marjında da en yüksek yine TOTAL.
Net kâr marjında Exxon Mobil üstün.
BP’nin marjları ise diğerlerine oranla çok daha düşük görünüyor. Bu da onu petrol fiyatlarındaki düşüşe daha hassas yapıyor.
Borçluluk Oranları
Şimdi de borçluluk oranlarını karşılaştıralım.
Görüldüğü gibi en borçlu şirket BP iken, en borçsuz olanı da Exxon Mobil gözüküyor. Borcu çok olan şirketler faiz artışlarından daha çok etkilenebilir. Bu yüzden borç önemli. Ayrıca yüksek borç temettü ödemelerini de sıkıntıya sokabilir.
Az sonra göreceğimiz üzere BP’nin nakit temettü dağıtma oranı %100’ün üzerinde %120’lerde. Bu da net kârından daha fazlasını hissedarlarına ödediği anlamına geliyor. Bir de yatırım yapacak. Yani ileride mutlaka daha fazla kâr etmesi lazım.
Özsermaye Kârlılık Oranları Karşılaştırması
ABD enflasyon oranını %2.5 alırsak incelediğimiz şirketlerin özsermaye kârlılık oranlarının hem yıllık bazda hem de 5 yıllık bazda enflasyonun üstünde kaldığı görülüyor.
Tüm şirketlerin özsermaye kârlılık oranları sektör ortalamasının üzerinde.
Yıllıkta en yüksek orana Royal Dutch Shell sahipken, 5 yıllıkta Exxon Mobil öne çıkıyor. Fakat büyüklüklerinden ötürü beş yıllık ortalamanın sektör ortalamasının
Şirketlerin Temettü Yönünden Değerlendirilmesi
Şimdi gelelim fasülyenin faydalarına. Bakalım temettü performansları nasıl şirketlerin?
Petrol şirketlerinin diğer şirketlere oranla görece yüksek temettü verimleri var. S&P 500’ün ortalama temettü verimi 2016 sonunda %2.2 civarındaydı. Vanguard S&P 500 Endeks fonunun temettüsü de şu an %1,80 civarlarında. Yani petrol şirketleri piyasanın 2-3 katı temettü veriyorlar.
Tabii büyümeleri de ya yerinde saymış ya da zig zag çiziyor.
En yüksek temettü verimine sahip şirket şu an BP. Fakat dikkatli olmak lazım.
5 yıllık ortalamaya baktığımız zaman nakdi en çok hissedarlarına döndüren şirket ise Royal Dutch Shell gibi gözüküyor.
Şirketlerin nakit temettü dağıtma oranı ise çok yüksek seyrediyor. Bu oran hepsinde %90’ın üzerinde. BP ise kârından daha fazlasını dağıtıyor. Nakit temettü dağıtma oranı %126,79. Bu da temettünün sürdürülebilirliği hakkında soru işretleri yaratıyor.
Petrol şirketleri fiyatta olduğu gibi temettülerinde de petrol fiyatlarına bağımlı. Bu yüzden dikkatli olmak lazım.
Genel olarak ise petrol şirketleri fiyatını kendilerinin belirleyemediği ürünleri satıyorlar. Bu da yönetimlerinin sayısız kere iyi kararlar alması gerekliliğini doğuruyor. Petrol fiyatları düşerse ve düşük kalmaya devam ederse temettü kesintileri görebiliriz.
Fakat çoğu planlarını 60 dolarlık petrol fiyatına ayarladıkları için üstündeki fiyatlar onları ve hissedarlarını rahatlatacaktır. Hem temettü artışı hem de fiyat artışı görebiliriz.
Ayrıca artık hepsi petrol fiyatlarının bu oranda kalmayacağınının farkına vardı. Hızlı bir dönüşüm sürecine girmiş durumdalar. Yüksek petrol fiyatları bu dönüşüm için şirketlere zaman kazandıracaktır.
Temettü Sürdürülebilirliğini Nasıl Ölçebiliriz
Yeri gelmişken bundan da bahsedeyim.
Yurtdışında temettünün sürdürülebilirliği çeşitli kanallardan takip edilebilir.
Mesela Exxon Mobil 1983 yılından beri temettüsünü arttırıyor ve temettüsünü en az 25 yıl arttıran şirketlerden oluşan S&P 500 Temettü Asilzadeleri üyesi. Yani yönetimin bu yönde bir iradesi var.
Bu listelere giren şirketler temettülerini arttırmak konusunda bir rekora sahip oluyorlar. Yatırımcılar bu tür temettü artışı kayıtlarını takip edebilir.
İkincisi de temettü güvenliğine ve sürdürülebilirliğine odaklanmış web siteleri var. Bunlardan biri www.simplysafedividends.com
Paralı bir site ama makalelerin çoğunu bedava da okuyabilirsiniz.
Toparlarsam
Bu yazıda aslında TUPRS ile dünya devlerini karşılaştıracaktım fakat sonra iş bambaşka yerlere gitti.
Biz buradan TUPRS ile rafineri işlerine, PETKM ile de petrokimya işlerine ortak olabiliriz. Fakat büyük petrol şirketlerinde ise üretim, dağıtım, rafineri işleri birlikte yürüyor.
Ülkemizde buna en yakın TPAO olabilirmiş. Onu da umarım bir gün bu devlerin arasında görürüz.
Büyük petrol şirketlerinin temettü verimleri çok yüksek. Fakat bunu yüksek nakit temettü dağıtma oranı ile sağlıyorlar. Aynı zamanda da yüksek yatırımlar yapıyorlar. Bunu büyük oranda borçla sağlıyorlar.
Borçları özsermayelerine göre aşırı çok olmasa da ilerideki faiz artışı sermaye masraflarını arttırabilir.
Ayrıca fiyatını kendilerinin belirleyemedikleri bir ürünü satıyorlar.
Yine de her ne kadar yenilenebilir enerjinin baskısı altında olsa da petrol ve doğalgazın uzun yıllar bizimle olacağı düşünülürse, büyüme potansiyeli olan şirketler seçilerek yüksek temettü veriminden faydalanılabilir.
Ben TOTAL’i ve Exxon Mobil’i ayrıntılı incelemeye karar verdim ilerisi için. Yüksek faaliyet kârları var, petrol fiyatlarındaki düşüşten en az etkileniyorlar ve büyüme projeleri var.
Bu şirketleri daha yakından inceleyeceğim.
Bu kadar uzun bir yazıya katlandığınız için teşekkür ederim. Umarım sıkılmamışsınızdır:)
Saygılar.