Hisselerin gelecek değerlerini tahmin etmenin bir çok yolu var. Fakat bazıları temettüsü büyüyen hisseler için kullanılan özel yöntemler olarak öne çıkıyor. Bunlardan biri de Gordon Büyüme Modeli.
Ben de temettüsü büyüyen hisse yatırımcısı olduğum için bu yöntemleri yakından incelemek istedim. Zaten hisse alımlarımı parçalar haline bölüp zamana yayıyorum. Fakat fiyatın ucuz mu pahalımı olduğunu karşılaştırmak için bazı modeller kullanmam gerekebilir. Bunu öğrenmenin bir yolu da Gordon Büyüme Modeli. Şimdi bu değerleme modelini biraz açmak istiyorum.
Gordon Büyüme Modeli Nedir?
Hissenin bu günkü değerini bulmak için, gelecekte her sene belli bir seviyede artarak verilecek temettü miktarını kullanan bir yöntemdir.
Formulü şu şekilde;
P=D/(K-G)
Formülü açarsak;
P= Formüle göre çıkan hisse senedi fiyatı
D= Bir yıl sonra beklenen hisse başı temettü miktarı (şirketin dağıtması beklenen temettü miktarı, bulması görece en kolayıdır)
K= Yatırımcı tarafından beklenen getiri oranı (Yatırımcının bu hisseyi alması için ne kadar getiri elde etmek isteyeceğini gösterir. Mevduattan ya da tahvil faizinden daha fazla getiri isteyebiliriz. Ya da benim bu hisseyi almam için %20 getiri elde etmem lazım diyebiliriz. Bunu bulması ortanca zorluktadır.)
G= Temettülerde beklenen daimi büyüme oranı (Bu oran içlerinde bulunması en zor olanı. Özellikle, Türkiye’de temettüsünü her sene büyüten şirket az zaten. Bu oranın tahminlenmesi tecrübeyle kolaylaşabilir. Ayrıca ortalama bir sonuç için beş on yılın ortalaması alınabilir mesela.)
Bu formülün uygulanabilmesi için iki koşul var. Birincisi; firma temettü vermeli. İkincisi ise temettü büyüme oranı, beklenen getiri oranını geçmemeli. Eğer geçerse sonuç negatif olur. Fiyat da negatif olmaz zaten.
Basit Bir Örnek
Yiğit Ticaret şirketinin bu sene 1 TL temettü vereceğini varsayalım. Bundan sonraki senelerde de %5 temettüsünü arttıracak olsun. Ben de yatırımcı olarak bu yaptığım yatırımdan %10 getiri bekliyorum. Hissemiz de bu gün itibariyle 10 TL’den işlem görüyor olsun. Şimdi bu veriler ışığında hissenin modele göre olması gereken fiyatlarına bakalım.
P=1/(0,10-0,05)
P=20 TL
Görüldüğü gibi modele göre hissenin değeri 20 TL, fakat 10 TL’den piyasada işlem görüyor. Yani şirket olması gerekenden daha ucuz.
Eğer %25 getiri beklesem ne olur?
P=1/(0,25-0,5)
P=5
Yani %25 getiri beklentisine göre baktığımda hissenin değeri 5 TL. Ama piyasada 10 liradan işlem görüyor. Yani pahalı. 5 TL’ye düşerse alırım diyorum.
Gordon Büyüme Modeli Neden Önemli?
Bu model bize mevcut piyasa koşullarında değer hesaplama konusunda yardım eder. Bu modelle bulunan sonuçlar sektörel karşılaştırma yapılmasını da sağlayarak farklı şirketleri karşılaştırmamıza imkan verir. Tabiki hiç bir modelden sihirli olmasını ve kesin sonuç vermesini beklememeliyiz.
Gordon Büyüme Modelinin Kısıtları
En büyük kısıt; temettülerin daima büyüyeceği olgusuna dayanması. Yani bu modeli kullanmak için hisselerin sadece temettü vermesi yetmez, verdikleri temettüleri de sürekli arttırmaları gerekir ki buna göre değerleme yapılabilsin. Fakat hisselerin temettüleri her zaman büyümeyebilir. Dünyada bunu 25 senedir yapan Temettü Asilzadeleri ve 50 yıldır yapan Temettü Kralları var yurtdışında. Fakat Türkiye’de 5 yıldır arttırabilen hisse sayısı bile çok az.
Diğer bir kısıt da hissenin fiyatını etkileyecek diğer unsurları gözardı etmesidir. Model, sadece verilen temettüye ve onun büyüme hızına odaklandığı için firmanın değerlemesinde kullanılan diğer faktörleri göz ardı eder. Bu da şirketin olduğundan daha az değerlenmesine sebep olabilir. Hesaba katmadığı bazı değişkenler yatırımcı algısı, piyasaya çıkabilecek yeni ürünler ve rekabet, marka değeri, müşteri sadakati, elinde bulundurduğu patentler ya da diğer temettüye katılmayan değerler bu formülde bulunmamaktadır.
Bir başka kısıtı da modelin girdileri ile ilgili. Bizim ne kadar getiri elde etmek istediğimiz, şirketin vereceği temettüyü ne kadar arttıracağı ve verilecek temettü miktarı tahmin edilmesi gereken noktalar ve bu tahmine göre formülün sonucu da bir hayli değişiyor.
Nerede Kullanılmalıdır?
Temettü büyüme hızının tahmin edilebileceği, olgunlaşmış piyasalarda faaliyet gösteren büyük şirketlerde kullanılırsa modelin daha yararlı olabileceği söylenmektedir. Buna örnek olarak da yurtdışındaki GYO’lar ve hizmet sağlayıcıları örnek verilmektedir.
Toparlarsam
Düzenli temettü veren bunu büyüten şirketler için kullanılabilecek basit bir değerleme yöntemidir. Fakat modelin kısıtlamalarına oldukça dikkat edilmeli ve hesaplamalarda göz önünde bulundurulmalıdır.
Değerleme yapıldıktan sonra modelin hesaba katmadığı diğer değişkenler hesaba katılıp öyle kadar verilmelidir.
Daha sonra bunu elimdeki hisselere ve Temettü Padişahlarına uygulamak istiyorum. Bakalım neler çıkacak.
Siz bu yöntemi kullanıyor musunuz? Yatırımlarınıza karar verirken bundan faydalanıyor musunuz?