Tüm dünyada başlıktaki iki tip yatırım yapılabiliyor. İstersem hisse senetlerini teker teker kendim alırım. Ne zaman alıp satacağıma ben karar veririm.
İstersem de bunları bazı bir fon olarak toplu alırım. Bir yatırım şirketi hisselerden bir demet yapıyor ve bu hisse demetini bana parça parça satıyor. Bu demetin içinde biraz da başka yatırım aracı katabiliyorlar bazen. Fondan fona değişir tabii. Fonlara yatırım yapmadan önce de hisseye yatırım yapar gibi iyice araştırmak gerekir. İnce eleyip sık dokumak gerekir. Şimdi size “Ultimate Dividend Playbook” isimli kitaptan fonlara yatırım yapmak ile Bireysel Hisse Almak arasındaki üç farkı aktaracağım. Hadi başlayalım.
Türkiye’de bireysel emeklilikle daha popüler hale gelsede çok uzun zamandır hisse fonları var. Bu fonlar sizin yerinize hisseler alarak paranızı değerlendirmeye çalışıyorlar. Fakat hisseleri başkasına seçtirirsek, bazı şeylerden feragat etmiş oluyoruz. Peki bunlar neler?
1) Ücretler
Bu fonlar benim paramla benim için yatırım yapıyorlar. Her sene de belli bir kâr ya da zarar ediyorlar. Fakat bunlar sonuçta bir işletme olduğu için belli giderleri var. Bir de kâr etmeleri gerekiyor. İşte bu giderleri karşılamak için benden belli bir para kesiyorlar.
Emeklilik Gözetim Merkezi’nden fon kesintilerine baktığımda;
“Fon işletim gideri kesintisi fon net varlık değeri üzerinden günlük olarak hesaplanır. Fondan yapılacak toplam kesinti, fon net varlık değeri üzerinden yapılan fon işletim gideri kesintisi dahil, üst sınırları fon grubu bazında, günlük azami yüzbinde 3 (yıllık %1,09), yüzbinde 5,25 (yıllık %1,91), yüzbinde 6,25 (yıllık %2,28) oranını aşmayacak şekilde fon içtüzüğünde belirlenir.”
Yani fon net varlığı dediğine göre tüm birikimimden kesecekler. Kâr etsemde etmesemde bunu benden alacaklar. Bunun karşılığında da fonum “profesyonel” fon yöneticileri tarafından yönetilecek. Eğer hisseleri kendim seçersem; sadece Takasbak’a 3 ayda bir 5 TL para ödeyeceğim.
Diyelimki 300 000 bin TL’lik bir fonum var. %2 kestiklerinde senede 6000 TL fon gideri ödemiş olacağım. Hisseleri kendim biriktirirsem ise 20 TL Takasbank parası vermiş olacağım. Fakat önce de bahsettiğim gibi paramı başkaları yönetecek. Benden daha iyi yönetirlerse ve daha çok getiri getirirlerse ona bir şey diyemem tabi. Ama işleri benden daha zor, her yıl benden en az %2 daha fazla kazanmaları lazım.
2) Strateji
Kendi hisse stratejimi kendim belirliyorum. hisse seçim kriterlerime göre hisseleri belirleyip, her ay alım yapıyorum. Temettüsü büyüyen hisseleri seçmeye çalışıyorum. Yani benim stratejim bu yönde.
Fonlarında kendi yöneticilerine göre stratejileri var. Kimi hisse fonu temettüye odaklanır, kimi büyümeye odaklanır, kimi sadece büyük şirketlere yatırım yaparken, kimi sadece küçük şirketleri seçer. Bir de endeks fonları var.
Ben şu ana kadar temettü büyüme amaçlı bir fon göremedim. Bildiğiniz varsa lütfen yazın araştıralım.
Kısacası eğer bir hisse fonunu seçerseniz, yönetimini de onlara bırakmış olursunuz. Paranız da o fonu yöneten insanların stratejilerine göre yönetilir.
3) Takviye Gerektirirler
Fonlardan gerekli getiriyi elde etmek mümkün olabilir. Fakat çoğunluğunun getirisi görece düşüktür. Emekli olduğumuzda bize lazım olan getiriyi elde edemeyebiliriz. Ne demiştik: Çekeceğimden en az %2 daha fazla kazanması lazım fonun ki başa baş kalabileyim. Bunun için emeklilikte başka bir gelirle takviye edilmesi gerekir.
Yazarın dediğine göre; bu fonlara yatırım yapmanın bir zararı yok. Tabiki getirili fonu bulduktan ve şartları size uyduktan sonra.
Kendi yatırımımı kendinimin yapıyor olmam ise, tüm getiriyi benim kazanmam demek. Fakat bunun içinde abuk subuk senetlere değil, temettü veren, yatırımcısını koruyan, sağlam hisselere yatırım yapmam gerekiyor. Yani ince eleyip sık dokumam ve dersimi iyi çalışmam lazım.
Sonuç
Bireysel hisse senedi yatırımı yapmak ile fonlara yatırım yapmak arasındaki 3 farkı alıntıladım. İsteyenler kitaptan ayrıntılı olarak inceleyebilirler. İkisinin de yatırımcı düzeylerine göre avantajları ve dezavantajları var. Kendi stratejinizi uygulayabiliyor ve ona sadık kalabiliyorsanız kendi yatırımızı yapmak uygun olabilir. Ama tüyo peşinde koşup para kaybediyorsanız paranızı bir komisyon karşılığı profesyonellerin yönetmesi daha uygun. Tamamen size kalmış, kişiden kişiye değişen bir seçim.
Siz yatırımınızı fonda mı değerlerlendirmeyi tercih ediyorsunuz yoksa kendi hissenizi kendiniz mi alıyorsunuz? Bunu yaparken ki nedenleriniz yukarıdakilerle uyuyor mu?
Saygılar.
Image courtesy of aechan at FreeDigitalPhotos.net