Hisse Yatırımda Yapılan Yedi Büyük Hata

Herkese selamlar! Hisse senetlerine yatırım yaparken bazen büyük yanlışlar yapabiliyoruz ve sermaye kaybı yaşayabiliyoruz.

Geçenlerde Aberdeen Asset Management’ın videolardan bahsetmiş ve hisse senedi yatırımında on altın kuralı vermiştim.

Şimdi de hisse yatırımında belirledikleri yedi büyük hatadan bahsedeceğim. “Seven” diye bir film vardı eskilerden. Fırsat bulursanız onu da izleyin. Brad Pitt ve Morgan Freeman oynuyordu. Filmdeki gibi yedi büyük günahı hisse senedinde yapılan yedi büyük hataya uyarlamışlar. Ortaya da dikkat edilmesi gereken, herkesin yapabileceği bazı hatalar çıkmış.

Şimdi bunları açıklamaya başlayalım.

İtalikleri videodan çevirdim, altlarına da bir şeyler yazdım.

1) Şehvet

Kısa dönemli fırsatların çağrılarına direnin. Bu başarılar, dar görüşlülüğü ve sabırsızlığı tetikleyebilir. Böyle yatırımların bazı faydaları olsada, piyasanın kısa dönemli iniş çıkışlarına direnmek, daha kârlı olabilir.

Buna örnek verirken de, deniz kızlarının şarkılarına aldanıp gemilerini kayalıklara süren denizcileri örnek gösteriyorlar.

2) Oburluk

Konu bilgi olduğunda; az bilgi, bilgi kirliliğinden iyidir. Çoğu zaman piyasada olan bilgi kirliliğini gözardı etmek daha iyi hisse seçimlerine kapı açabilir.

2008 yılında en düşük fiyattan senet alsaydık şu kadar para kazanırdık, hemen zengin olurduk. Şöyle olurdu, böyle olurdu diye geyik yapmışlığım çoktu ve bununla ilgili çok da hayal kurduğumu itiraf edeyim.

4 TL ye TTRAK, 2 TL’ye ADEL, cips parasına FROTO varmış o zamanlar. Ama o zaman cesaret edip de alan çok azdır. Bırakın tüm portföyü ile alış yapanı, birazcık almaya cesaret eden bile çok nadirdir. Korku, kararlarımızı geçmişte görünenden çok daha fazla etkiler.

Günümüzü örnek verirsek de senet almak için doğru zaman mı bilmiyorum, kimse bilmiyor. Bütün ünlü yatırımcılara göre piyasa zamanlaması yapmak imkansızdır.  Onun için azar azar alıp ortalama yapıyorum.

Ama etrafta da çok gürültü var. Kimi çökecek diyor, kimi coşacak diyor. Bir kahinin lafını forumlarda söyleyip 2017’de dünya savaşı çıkacak diyen bile var. Biri buna inansa yerin 10 metre altına sığınak kazacak. Senet nasıl alsın. 2008’de söylenenleri hatırlamıyorum ama insanların böyle şeylere maruz kaldıklarına eminim.

Daha sonra piyasanın nereye gideceğini tahmin etmek ve parça parça alım yapmak konularında da yazacağım ama şunu söylemem lazım. Ağzı olan konuşuyor, herkes bir şey söylüyor ve etkilenmek çok kolay. Herkesin anlattığı herşeyi dinlersek ya hiç hareket edemeyiz ya da yanlış hareket ederiz.

3) Açgözlülük

Hisse senedi, tahvil ya da gayrimenkul olsun, eğer herkes bir şeye hücum ediyorsa, sizin bunu yapmamanız büyük ihtimalle en iyisidir. Kitlelerin açgözlülüğüne her zaman şüpheyle yaklaşmak gerekir. Bir nefes alın ve düşünün. Yani neye yatırım yapıyorsanız yapın, sebepleri iyi olsun.

Yatırımcı psikolojisi çok değişik bir olgu. İnsanın genel olarak açgözlü olduğu da bir gerçek. Tüyolara kanmaya çok müsait ve kitlesel hareket etmeye meyilliyiz. Çünkü sürünün içinde kendimizi çok daha rahat hissediyoruz.

Öte yandan herkesin davrandığı gibi davranıp da para kazanmak düşük bir olasılık.

4) Tembellik

Yatırım yaparken kısa yoldan zengin olmanın yolları çok kısıtlıdır. Neye yatırım yaptığınızı bilmeniz için çok sıkı çalışmanız gerekir ve bu uzun sürer. Sadece gerekli sıkı çalışma ve araştırmayı yaptıktan sonra dinlenebilirsiniz.

Buna örnek olarak kaplumbağa tavşan hikayesini örnek göstermişler.

Hepimiz tavşanla kaplumbağanın hikayesini biliriz. Kazanmak için çok ter dökmek gerekir. Şirkete ortak oluyoruz sonuçta, ince eleyip sık dokumalıyız ve ev ödevimizi çok iyi yapmalıyız.

5) Öfke

Piyasalar çökerken ve herkes satarken, panik yapmak çok kolaydır. Ama eğer portföy yeteri kadar çeşitlendirilmişse (tahvil, gayrimenkul, hisse) sakin kalabilirsiniz. Portföyünüzü çeşitlendirirseniz piyasaların öfkesinden ve öngörülemezliğinden korunuzsunuz.

John Templeton’un dediği gibi sadece “Portföyünü çeşitlendirmeyen biri kararlarında hiç hata yapmayan biri olmalıdır. “Tamamen kusursuz, hiç bir kararında hata yapmayan bir insan da yoktur.”

Şu anlık ben de portföy çeşitlendirmesi yapmadım ama hala üzerinde çalışıyorum. Bol bol hata yapmaya devam ediyorum.

6) Kıskançlık

Sadece benchmarka tutunmak yetmez ve geçmişte iyi performans göstermiş hisselerin gelecekte de aynı performansı göstereceğinin garantisi yoktur. Bu yüzden geçmişe değil, gelecekteki getiriye odaklanmak gerekir.

Bu itiraf etmeliyim ki benim de yaptığım bi hata. Geçmiş değil gelecekten para kazanacağız. Buna daha çok odaklanmam lazım.

7) Gurur

İnsana birden geliverir. Aşırı kendine güvenme, uyarı işaretlerini görmenizi ve önlem almanızı engeller. Yatırımcılar bu hatayı tekrar tekrar yaparlar ve sonuçları kötü olur.

Hepimizin başına gelmiştir. Bir kazanırsın, iki kazanırsın, daha fazla risk alıp daha çok kazanmak istersin. Sonuçta insan kazandıkça kendini tanrı sanmaya başlıyor. Disiplinden uzaklaşıyor. Sonuçları ise genellikle yıkıcı oluyor.

Sonuç

Yatırımcı olmak zor zanaattir. Kibirden kurtulmak için kimi zaman sağır olmayı, kimi zaman kör olmayı, kimi zaman toprak gibi sakin olmayı, kimi zaman ise Kanuni gibi mezarda yatmayı gerektiriyor.

Şimdi size gelelim. Siz bu maddelerden birinden çektiniz mi? Bunları önlemek için bir şeyler yapıyor musunuz?

Unutmadan, videonun orijinaline buradan ulaşabilirsiniz.

Saygılar.

Image courtesy of iosphere at FreeDigitalPhotos.net

3 Yorum

  1. ermangg demiş ki:

    Eskilerden ama güzel bir yazı… Teşekkürler…

    Ocak 30, 2018
    Yanıtla
    • Lattedenborsaya demiş ki:

      Sayın Ermangg,

      Eskilere dalmışsınız:) İyi okumalar.

      Saygılar.

      Ocak 30, 2018
    • ermangg demiş ki:

      iş arkadaşıma ford hissesinin 2001 yılından bugüne, temettülerle tekrar aynı hisseden alarak kaç katına çıktığını anlatan yorumları arıyordum (karşılaştırma yazınızın altındaki)… 🙂 o arada google’dan denk geldim…

      siz siteyi taşırken, eski yazıların hepsini galiba bir seferde aldığınız için, tek tek okuma fırsatı olmamıştı bu yazıları… 🙂

      iyi geceler.

      Ocak 30, 2018

Yorumunuzu Ekleyin

Bu site, istenmeyenleri azaltmak için Akismet kullanıyor. Yorum verilerinizin nasıl işlendiği hakkında daha fazla bilgi edinin.